Zarządzanie:
- Dotyczy ludzi
- Jest głęboko zakorzenione w kulturze
- Wymaga komunikowania się
- powinno być zorientowane na zadowolenie klienta
- można je nazwa procesem ustanawiania i osiągania celów przy wykorzystaniu zasobów ludzkich, finansowych i materialnych
- Planowanie
- Organizowanie
- Kierowanie
- Kontrolowanie
Planowanie -> Organizowanie -> Osiągnięte cele: skutecznie i sprawnie -> Kierowanie -> Kontrolowanie -> Zasoby organizacji -> Planowanie -> …
- Twarde zarządzanie:
- Strategie
- Struktury:
- Liniowa (klocek na gorze, schodzi w dół jak drzewo)
- Macierzowa(trudna, zdjęcie pod linkiem)
- Systemy
- Miękkie zarządzanie:
- Umiejętności
- Kadry
- Style zarządzania
Mobbing - Trwające dłuższy czas działanie wpływające niekorzystnie na stosunki społeczne w organizacji
Omnipotencja menadżera - jest odpowiedzialny za sukces organizacji Symboliczna rola menadżera - sukces/porażka zależą od zewnętrznych czynników - jego rola jest minimalna
Artefakty, wartości, normy, polityka organizacji, które są ukształtowane przez pracowników, tradycje, otoczenie
- Językowe
- Behawioralne
- Fizyczne
> Najwyższe kierownictwo \
Filozofia założycieli -> Kryteria selekcji /\ |v > kultura
> Kontakty międzyludzkie /
Kontynuacja budowy kultury firmy:
- Ocenianie kandydatów w procesie rekrutacji(dopasowanie)
- Postepowanie najwyzszej kadry kierowniczej
- Kontakty miedzyludzkie
- Pracownicy zdobywają wiedzę o kulturze organizacji przez historie, rytuały, symbole materialne, żargon
- Czynnik ekonomiczne, demograficzne, polityczne, prawne, technologiczne, socjokulturowe
- Głębiej Grupy nacisku, dostawcy, klienci, konkurenci
Otoczenie jest: * Nieprzewidywalne * Ma swój potencjał * Złożone * Szybko zachodzą w nim zmiany21
- Naukowe opracowywanie każdego elementu pracy na danym stanowisku
- Naukowe dobieranie pracowników i szkolenie ich do wykonywania pracy zgodnie z ^
- Nadzorowanie pracowników, aby mieć pewność że się stosują
- Dalsze planowanie pracy przy wykorzystaniu robotników do jej wykonania
- System płac oparty o spełnianie norm
- Odpowiedzialność za organizowanie pracy przesunięta z robotnika na kierownika
- Stałe szkolenie robotników
- Zarządzanie całą organizacją
- Określenie zasad pracy za biurkiem
- Powstaje Biurokracja - sposób sprawowania władzy, jak i typ porządku społecznego nastawionego na bezosobowość, efektywność i pewność działań
- Reguły same w sobie stają się wartościami 😔
- Standaryzacja eliminuje indywidualne podejście do klientów
Taylor, Weber i Fayol przyczynili się do amerykańskiego modelu biurokracji: * Podział pracy na łatwe powtarzalne zadania * Biurokratyczna hierarchia w kształcie piramidy * Wyraźny podział pracy * Wąska specjalizacja * Liniowa struktura władzy * Jeden zwierzchnik - do 7 podwładnych
- Bardzo indywidualne podejście do pracownika
- Grupy mają silny wpływ na zachowanie pracowników
- Potrzeba przynależności do grupy silnym bodźcem
Piramida Maslowa:
- Fizjologiczne - płaca podstawowa
- Bezpieczeństwo - System emerytalny
- Przynależność - Przyjaciele w pracy
- Szacunek - Stanowisko/tytuł
- Samorealizacja - Ambitna praca
Teoria X: * Ludzie są leniwi i nie lubią pracować * Nie są w stanie wziąć na siebie odpowiedzialności i trzeba ich pilnować * Trzeba ich zarówno straszyć jak i nagradzać
Teoria Y: * Ludzie mają psychologiczną potrzebę pracy * Pragną osiągnięć i odpowiedzialności
Herzberg podzielił potrzeby pracowników na Czynniki higieny(satisfiers/dissatisfiers) i motywatory
Użycie modeli matematycznych w celu usprawnienia podejmowania decyzji np. zastosowanie rozwiązań matematycznych i statystycznych podczas II wojny światowej
/Działanie mające na celu zapewnienie organizacji wymaganej liczby pracowników, o odpowiednich kwalifikacjach w odpowiednim miejscu i czasie/
Może występować w formie „twardej”(aspekty obliczeniowe) i „miękkiej”(komunikacja z pracownikami)
* Rzeczowe
* Ludzkie
* Finansowe
* Informacyjne
* Rynkowe
* Własność intelektualna
* Organizacyjne
* Relacyjne
Zasoby rynkowe - potencjał jaki organizacja posiada dzięki powiązaniom z rynkiem i klientami
Własność intelektualna - odzwierciedla prawny mechanizm ochrony zasobów organizacji:
* patenty
* prawa autorskie
* zastrzeżone wzory
* know-how
Zasoby organizacyjne - technologia i procesy zarządzania organizacją
Zasoby relacyjne - więzi z otoczeniem: * polityczne umiejętności promowania * relacje z instytucjami finansowymi * relacje z kontrahentami
- Faza operacyjna i pomocnicza
- Faza menadżerska
- Faza strategiczna
- Model sita
- Model kapitału ludzkiego
- Dorosły i ukształtowany człowiek nie podlega istotnym zmianom
- Doskonalenie i rozwój pracowników ma drugorzędne znaczenie
- Zastępowanie „gorszych” jednostek
/Zwalnianie ludzi to ostateczność/
Przeciwieństwo modelu sita
- Ocena bieżąca - nieformalna
- Ocena okresowa - formalna
- Formalne
- Efektywnościowe
- Behawioralne
- Osobowościowe
Ocena przełożonych -> Ocena klientów i partnerów -> Ocena podwładnych -> Ocena współpracowników -> Samoocena pracownika -> Ocena przełożonych -> …
- Dyskryminacja płci, wieku, typu fizjonomicznego
- Faworyzowanie osób do nas podobnych
- Uprzedzenia kulturowe
- Przekładanie cech charakteru na wyniki
- Stereotypy
- Wyrównanie ocen
- „Obiektywizm”
- Efekt aureoli
Efekt aureoli - Tendencja do przypisywania pozytywnych lub negatywnych cech osobowościowych na podstawie pierwszego wrażenia
Outplacement - złagodzenie skutków jakie niesie ze sobą zowlnienie
/Model kultury organizacji. Pracownik wchodzi wgłąb organizacji przez dłuższy okres bycia w niej przez badanie różnych aspektów np. marketing, produkcja, sprzedaż. Im większa ranga tym krótsza droga pracownika wgłąb. Im głębiej tym więcej cennej wiedzy o organizacji posiada pracownik./
/kluczowe wartości które wpływają na motywację człowieka/
Ukierunkowanie na:
* P - profesjonalizm
* Zarz - zarządzanie(przywództwo)
* A/N - Autonomię i niezależność
* B/S - Bezpieczeństwo i stabilność
* K/P - kreatywność i przedsiębiorczość
* W - wyzwanie
* Sż - Styl życia
Rodzaje kotwic:
* Kompetencje zawodowe
* Kompetencje menadżerskie
* Niezależność
* Bezpieczeństwo i stabilizacja
* Kreatywność
- Zmniejszenie znaczenia menadżerów
- Zarządzanie zróżnicowaniem pracowników
- Wykorzystywanie seksualne
- Romanse w miejscach pracy
- Mobbing
- work/life balance
Potrzeba - stan odczuwalnego braku
Pragnienia ludzkie - postać jaką przyjmują ludzkie potrzeby, ukształtowana przez kulturę i indywidualną osobowość
Popyt - pragnienia ludzkie poparte silą nabywczą
Rodzaje potrzeb:
1. Wypowiedziane
2. Realne
3. Niewypowiedziane
4. Zachwytu/radości
5. Ukryte
1. produkcyjna
2. produktowa
3. sprzedażowa
4. marketingowa
5. społeczna
Konsumenci będą faworyzować produkty łatwo dostępne i niedrogie, kierownictwo powinno się więc skupić na poprawie wydajności produkcji i dystrybucji
Użyteczność: 1. Popyt na produkt przekracza podaż 2. Koszt produkcji jest zbyt wysoki -> konieczna jest poprawa wydajności w celu jego obniżenia
Konsumenci będą preferować produkty oferujące maksimum jakości, sprawności i korzystnych cech. Kierownictwo powinno się skupić na stałym ulepszaniu produktu.
Konsumenci nie będą kupować wystarczającej liczby produktów firmy, jeśli nie podejmie ona promocji sprzedaży na wielką skalę.
* Punkt wyjścia: Fabryka
* Koncentracja: Istniejące produkty
* Środki: Sprzedaż i promocja
* Cele: Zyski poprzez wielkość sprzedaży
Osiągnięcie celów organizacji zależy od określenia potrzeb i pragnień rynków docelowych oraz dostarczenia im oczekiwanych korzyści w sposób skuteczniejszy i sprawniejszy niż konkurenci
* Punkt wyjścia: Rynek
* Koncentracja: Potrzeby konsumenta
* Środki: Marketing zintegrowany
* Cele: Zyski poprzez satysfakcję klienta
Organizacja powinna określić potrzeby, pragnienia i interesy rynku docelowego, a następnie dostarczać pożądanego zadowolenia w sposób bardziej wydajny i skuteczny niż konkurencja.
Zarządzanie strategiczne - Proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie strategii, które sprzyjają wyższemu stopniowi zgodności organizacji z jej otoczeniem i osiągnięciu celów strategicznych
Plan - Wewnętrzna sprawa organizacji
1. Prognozowanie - przewidywanie przyszłych sytuacji, procesów i stanów
2. Misja - szeroko sformułowane zamierzenia, które służą do określenia kierunku działań organizacji
Cele strategiczne - Dotyczy najwyższego kierownictwa. NP. uzyskanie w 5-letnim horyzoncie czasu 6-procentowego udziału w rynku krajowym produkcji lodówek
Cele taktyczne - Dotyczy kierownictwa średniego szczebla. NP. Wybudowanie nowej fabryki lodówek/ Modernizacja i rozbudowa istniejącej fabryki lodówek
Cele operacyjne - Dotyczy kierownictwa pierwszej linii. NP. zamówienie materiałów do produkcji lodówek
Problemy:
1. Kto ma wyznaczać poszczególne cele?
2. Brak spójności celów
3. Konkurencyjność celów -> optymalizacja
4. Autonomizacja celów
5. Istniejące ograniczenia
Zarządzanie przez cele:
* proces wspólnego ustalania celów przez kierowników i podwładnych
* stopień osiągnięcia celów powinien być głównym czynnikiem oceny i nagradzania pracowników.
* Niewłaściwe cele
* Niewłaściwy system nagradzania
* Dynamiczne i złożone otoczenie
* Niechęć do ustalania celów
* Opór wobec zmian
* Ograniczenia
* Sprzeczności między planami(strategiczym i niższych szczebli)
* Traktowanie planów strategicznych jako niezmiennych
* Nieodróżnienie planu strategicznego od prognozowania
* Zbytnia szczegółowość planu
1. Duża elastyczność procesu zarządzania strategicznego:
* Promowanie krytycznej samooceny
* Zmiana jest stanem normalnym, nie patologią
2. Obecne wyzwania współczesnej organizacji:
* Badanie silnych i słabych stron organizacji
* Dbanie o dobrą ocenę organizacji przez otoczenie
Ustalanie celów -> Formułowanie strategii -> Administrowanie -> Kontrola strategiczna
Zagrożenie ze strony nowych konkurentów
|v
Pozycja i siła dostawców -> Konkurencja między <- Pozycja i siła klientów
organizacjami wewnątrz
sektora
|^
Zagrożenia ze strony produktów
substytucyjnych
Macierz BCG https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Macierz_BCG.svg/1145px-Macierz_BCG.svg.png
Macierz General Electric McKinseya http://www.ekonomicznie.pl/img/kolekcja/img20080107112211_w500.jpg
Metody porfelowe - Nazwa metod portfelowych wywodzi się z finansowych analiz portfela papierów wartościowych posiadanych przez przedsiębiorstwo, których podstawowym celem było podejmowanie decyzji alokacyjnych oraz uzyskanie zrównoważonego zbioru aktywów.
W macierzy wskaźnik tempa wzrostu rynku jest wyrażany za pomocą dwóch kategorii opisowych – wysoki (znaczący) bądź niski (niewielki). Punkt graniczny między tymi wielkościami wynosi najczęściej 10%.
Zgodnie z ogólnymi zasadami metod portfelowych tempo wzrostu rynku, będąc czynnikiem nie kontrolowanym przez przedsiębiorstwo, jest przedstawiany na osi rzędnych (Y).
wzory: * tempo wzrostu = (rynek w(t) - rynek w(t-1)) / rynek w(t - 1) * udzial w rynku = wielkosc w sprzedazy / wielkosc sprzedazy lidera
Względny udział w rynku jako czynnik kontrolowany przez firmę jest przedstawiany na osi odciętych (X). Udział w rynku jest wyrażany w macierzy za pomocą dwóch kategorii – duży i mały. Punkt graniczny wynosi 1. Wskaźnik większy od jedności oznacza, że badane przedsiębiorstwo jest największym sprzedawcą na rynku.
Strategie marketingowe: * Zwiększaj udział w rynku * Utrzymuj udział w rynku * Żniwa(eksploataja i wygaszenie) * Rezygnacja z rynku
POZYCJA/SIŁA KONKURENCYJNA: * Udział rynkowy * Zysk osiągany * Posiadane kompetencje * Znajomość klienta i rynku * Efektywność dystrybucji * Słabość i siła konkurentów * Poziom technologii, patenty * Poziom zarządzania * Elastyczność
Analiza SWOT/TOWS obejmuje diagnozę sytuacji firmy w czterech obszarach:
- mocne strony – jest to wszystko to co robisz lub co posiadasz i co umożliwia Ci osiągnięcie sukcesu
- słabe strony – wszystko to, czego nie posiadasz lub czego nie robisz i co stoi na drodze do sukcesu Twojej firmy
- szanse – wszelkie sprzyjające sytuacje, które możesz wykorzystac w celu osiągnięcia dobrych wyników działalności
- zagrożenia – zmiany zewnętrznych czynników, które mogą mieć ujemny wpływ na Twoją Firmę
Rodzaje strategii:
- Strategia SO (maxi-maxi)- strategia agresywna • Strategia WO (mini-maxi)- strategia konkurencyjna • Strategia ST (maxi-mini)- strategia konserwatywna, • Strategia WT (mini-mini)- strategia defensywna,
- Odróżnianie się - np. nacisk na jakość, kreatyność
- Przywództwo pod względem kosztów - szeroka kampania reklamowa, kontrola ksiegowa
- Koncentracja na niszy rynkowej
/‚Prawa dotyczące zarządzania gospodarstwem’/
Kryteria dokonywania racjonalnego wyboru:
-
uzyskanie maksymalnego rezultatu przy wykorzystaniu minimum środków (10 czekolad w Tesco czy na stacji benzynowej?)
-
uzyskanie maksymalnego rezultatu z danych zasobów (50 zł na placki ziemniaczane czy sushi?)
-
Wartości krańcowe (marginalne)
-
/Ceteris paribus/
-
Struktura rynku
-
Elastyczność podaży i popytu
Mikroekonomia to małe jednostki gospodarcze:
* konsumenci
* producenci
* właściciele środków produkcji
Makroekonomia to duże ‚gospodarstwa’:
* Wielkie agregaty PKB
* Globalna podaż i globalny popyt
* Bezrobocie
* Inflacja
* Wzrost gospodarczy
* Handel międzynarodowy
Ekonomia pozytywnazajmuje się obiektywnym opisywaniem faktów Ekonomia normatywna opiera się na subiektywnych sądach wartościujących
Przykłady:
* Społeczeństwo powinno wszystkim zapewnić mieszkania
* W Wielkiej Brytanii stopa bezrobocia jest obecnie niższa niż we Francji.
* Warszawska giełda odnotowała ostatnio wzrost.
* Płaca minimalna jest czymś absolutnie szkodliwym ponieważ powoduje wysokie bezrobocie i inflację.
* Bogaci powinni być dużo wyżej opodatkowani niż biedni.
* W przypadku dóbr luksusowych obniżenie ceny spowoduje obniżenie wielkości popytu na te dobra.
* Obecny rząd jest najlepszym/najgorszym rządem w historii kraju.
/(koszt utraconych możliwości) podjętej decyzji to potencjalne możliwości utracone w skutek podjęcia tej decyzji./
Jednostki: * Snickers zamiast Marsa * Studia w PJATK zamiast nowego samochodu * Wakacje na Florydzie zamiast naprawy dachu
Koszt / zysk/ użyteczność: * Całkowity (/total/) * Przeciętny (/average/) * Marginalny/krańcowy (/marginal/)
Prawo malejącej użyteczności krańcowej W miarę nabywania/spożywania kolejnych jednostek danego dobra użyteczność każdej dodatkowej jednostki jest coraz mniejsza.
- Konkurencja doskonała - Bardzo wielu producentów/sprzedawców oferujących taki sam towar.
- Monopol
- Duopol
- Oligopol
- Konkurencja monopolistyczna - Dość duża liczba producentów sprzedawców sprzedających podobne, ale nie identyczne towary.
- Monopson - Jeden odbiorca/kupujący.
Główne czynniki mające wpływ na wielkość popytu konsumentów:
- potrzeby
- dochód
- ceny
Dobro Giffena – dobro niższego rzędu, które nie ma bliskich substytutów i którego konsumpcja stanowi tak znaczącą część wydatków konsumenta, że zmiana w jego cenie ma znaczący wpływ na realny dochód konsumenta.
Dobro Veblena– dobro luksusowe, którego cechą dystynktywną jest wysoka cena
Edp– w większości przypadków UJEMNA
Edp = (% zmiany popytu na produkt X) / (% zmiany ceny produktu X)
- Edp > 1– popyt elastyczny
- Edp < 1 - popyt nieelastyczny/sztywny
- Edp = 1 - elastyczność jednostkowa
- Edp = 0 - popyt doskonale nieelastyczny/sztywny(brak bliskich substytutów)
- Edp= ∞*(nieskończoność)*-popyt doskonale elastyczny (konkurencja doskonała)
Edx = (% zmiana popytu na produkt X) / (% zmiany ceny produktu Y)
1. Dobra komplementarne(kawa i śmietanka) Edx(py) – ujemna Cena kawy ,/ceteris paribus/ Popyt na śmietankę
2. Substytuty (masło i margaryna)Edx(py) – dodatnia Cena masła ,/ceteris paribus/ Popyt na margarynę
Edi = (% zmiany popytu na produkt X) / (% zmiana dochodu)
1. Dobra normalne:
* dobra podstawowe
* dobra luksusowe
2. Dobra niższego rzędu
Dobra normalne: Edi > 0
1. Dobra podstawowe:
0 < Edi < 1
2. Dobra luksusowe:
Edi > 1
Dobra niższego rzędu:
* Edi < 0