temp

<p>Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit quam aut qualem esse velint qui honestate summum bonum metiantur. Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Duo Reges: constructio interrete. <i>Cyrenaici quidem non recusant;</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Id Sextilius factum negabat.</a> Velut ego nunc moveor. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; <i>Haec para/doca illi, nos admirabilia dicamus.</i> <mark>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</mark> Callipho ad virtutem nihil adiunxit nisi voluptatem, Diodorus vacuitatem doloris. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Nulla erit controversia.</a> </p>

<p>Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Zenonis est, inquam, hoc Stoici.</a> Et quae per vim oblatum stuprum volontaria morte lueret inventa est et qui interficeret filiam, ne stupraretur. <i>Egone quaeris, inquit, quid sentiam?</i> Quid enim ab antiquis ex eo genere, quod ad disserendum valet, praetermissum est? </p>

<p>Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. Sin autem ad animum, falsum est, quod negas animi ullum esse gaudium, quod non referatur ad corpus. Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. </p>

<p>Pungunt quasi aculeis interrogatiunculis angustis, quibus etiam qui assentiuntur nihil commutantur animo et idem abeunt, qui venerant. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Primum quid tu dicis breve?</a> <mark>Rationis enim perfectio est virtus;</mark> Quis contra in illa aetate pudorem, constantiam, etiamsi sua nihil intersit, non tamen diligat? Apud imperitos tum illa dicta sunt, aliquid etiam coronae datum; Nam constitui virtus nullo modo potesti nisi ea, quae sunt prima naturae, ut ad summam pertinentia tenebit. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Nos cum te, M.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Tubulo putas dicere?</a> <b>Sed hoc sane concedamus.</b> </p>

<p><b>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</b> Non prorsus, inquit, omnisque, qui sine dolore sint, in voluptate, et ea quidem summa, esse dico. Heri, inquam, ludis commissis ex urbe profectus veni ad vesperum. Vides igitur, si amicitiam sua caritate metiare, nihil esse praestantius, sin emolumento, summas familiaritates praediorum fructuosorum mercede superari. Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget. Itaque homo in primis ingenuus et gravis, dignus illa familiaritate Scipionis et Laelii, Panaetius, cum ad Q. Is enim percontando atque interrogando elicere solebat eorum opiniones, quibuscum disserebat, ut ad ea, quae ii respondissent, si quid videretur, diceret. Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; <b>Scrupulum, inquam, abeunti;</b> Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? Nam si beatus umquam fuisset, beatam vitam usque ad illum a Cyro extructum rogum pertulisset. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. </p>

<p>Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Quonam, inquit, modo? Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Nam haec ipsa mihi erunt in promptu, quae modo audivi, nec ante aggrediar, quam te ab istis, quos dicis, instructum videro. Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Ego quoque, inquit, didicerim libentius si quid attuleris, quam te reprehenderim. Itaque et manendi in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra dixi, metienda. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; Primum Theophrasti, Strato, physicum se voluit; Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Vitiosum est enim in dividendo partem in genere numerare. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quo igitur, inquit, modo?</a> Quasi vero aut concedatur in omnibus stultis aeque magna esse vitia, et eadem inbecillitate et inconstantia L. O magnam vim ingenii causamque iustam, cur nova existeret disciplina! Perge porro. Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Cur ipse Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum magos adiit? Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Quibusnam praeteritis? <mark>Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas.</mark> <b>Quid enim possumus hoc agere divinius?</b> Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. Ita, quem ad modum in senatu semper est aliquis, qui interpretem postulet, sic, isti nobis cum interprete audiendi sunt. Huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, nihil in hac praeclara epistula scriptum ab Epicuro congruens et conveniens decretis eius reperietis. Quod maxime efficit Theophrasti de beata vita liber, in quo multum admodum fortunae datur. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos.</a> Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas. Et quidem saepe quaerimus verbum Latinum par Graeco et quod idem valeat; Sic est igitur locutus: Quantus ornatus in Peripateticorum disciplina sit satis est a me, ut brevissime potuit, paulo ante dictum. Sint ista Graecorum; Hoc sic expositum dissimile est superiori. Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Quod enim testimonium maius quaerimus, quae honesta et recta sint, ipsa esse optabilia per sese, cum videamus tanta officia morientis? </p>

<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Antiquorum autem sententiam Antiochus noster mihi videtur persequi diligentissime, quam eandem Aristoteli fuisse et Polemonis docet. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Deprehensus omnem poenam contemnet.</a> Contineo me ab exemplis. Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus. </p>

<p>Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Ex ea difficultate illae fallaciloquae, ut ait Accius, malitiae natae sunt. Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Nullus est igitur cuiusquam dies natalis.</a> Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Age sane, inquam. </p>

<p>Sed tu, ut dignum est tua erga me et philosophiam voluntate ab adolescentulo suscepta, fac ut Metrodori tueare liberos. Non metuet autem, sive celare poterit, sive opibus magnis quicquid fecerit optinere, certeque malet existimari bonus vir, ut non sit, quam esse, ut non putetur. Qua exposita scire cupio quae causa sit, cur Zeno ab hac antiqua constitutione desciverit, quidnam horum ab eo non sit probatum; Cur igitur easdem res, inquam, Peripateticis dicentibus verbum nullum est, quod non intellegatur? </p>

<p>Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere. Semovenda est igitur voluptas, non solum ut recta sequamini, sed etiam ut loqui deceat frugaliter. Age sane, inquam. Qui haec didicerunt, quae ille contemnit, sic solent: Duo genera cupiditatum, naturales et inanes, naturalium duo, necessariae et non necessariae. Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. An hoc usque quaque, aliter in vita? </p>

<p>Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. Sed mehercule pergrata mihi oratio tua. </p>

<p>Quid enim mihi potest esse optatius quam cum Catone, omnium virtutum auctore, de virtutibus disputare? <i>Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis.</i> Ad quorum et cognitionem et usum iam corroborati natura ipsa praeeunte deducimur. Nam e quibus locis quasi thesauris argumenta depromerentur, vestri ne suspicati quidem sunt, superiores autem artificio et via tradiderunt. Quid est enim aliud esse versutum? Primum in nostrane potestate est, quid meminerimus? </p>

<p>Qua exposita scire cupio quae causa sit, cur Zeno ab hac antiqua constitutione desciverit, quidnam horum ab eo non sit probatum; <b>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</b> Quod est, ut dixi, habere ea, quae secundum naturam sint, vel omnia vel plurima et maxima. Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Tubulo putas dicere? Quare aliud aliquod, Torquate, hominis summum bonum reperiendum est, voluptatem bestiis concedamus, quibus vos de summo bono testibus uti soletis. Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Nummus in Croesi divitiis obscuratur, pars est tamen divitiarum. Ratio quidem vestra sic cogit. Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Illi enim inter se dissentiunt. Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio. Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. A quibus propter discendi cupiditatem videmus ultimas terras esse peragratas. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. </p>

<p><i>Est, ut dicis, inquam.</i> Addebat etiam se in legem Voconiam iuratum contra eam facere non audere, nisi aliter amicis videretur. Possumusne ergo in vita summum bonum dicere, cum id ne in cena quidem posse videamur? Sextilio Rufo, cum is rem ad amicos ita deferret, se esse heredem Q. Sed tu istuc dixti bene Latine, parum plane. Quae enim adhuc protulisti, popularia sunt, ego autem a te elegantiora desidero. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid sequatur, quid repugnet, vident.</a> </p>

<p><b>Apparet statim, quae sint officia, quae actiones.</b> Simus igitur contenti his. Nec vero umquam summum bonum assequi quisquam posset, si omnia illa, quae sunt extra, quamquam expetenda, summo bono continerentur. Sed et illum, quem nominavi, et ceteros sophistas, ut e Platone intellegi potest, lusos videmus a Socrate. Et quidem illud ipsum non nimium probo et tantum patior, philosophum loqui de cupiditatibus finiendis. <i>Recte dicis;</i> Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. De quibus etsi a Chrysippo maxime est elaboratum, tamen a Zenone minus multo quam ab antiquis; <i>Idemne, quod iucunde?</i> Atque ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum. </p>

<p>Quae quidem res efficit, ne necesse sit isdem de rebus semper quasi dictata decantare neque a commentariolis suis discedere. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. Deinde concludebas summum malum esse dolorem, summum bonum voluptatem! Lucius Thorius Balbus fuit, Lanuvinus, quem meminisse tu non potes. Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed haec omittamus;</a> <b>Haec dicuntur inconstantissime.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos.</a> Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur iustitia laudatur?</a> Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Non autem hoc: igitur ne illud quidem.</i> </p>

<p>Quare, quoniam de primis naturae commodis satis dietum est nunc de maioribus consequentibusque videamus. Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Quis Aristidem non mortuum diligit?</i> Hic quoque suus est de summoque bono dissentiens dici vere Peripateticus non potest. Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Primum quid tu dicis breve? <i>Cur iustitia laudatur?</i> </p>

<p>Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Adsint etiam formosi pueri, qui ministrent, respondeat his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse, aedificium-hos ergo asotos bene quidem vivere aut beate numquam dixerim. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico.</a> Beatus autem esse in maximarum rerum timore nemo potest. Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quod quidem nobis non saepe contingit.</a> Pungunt quasi aculeis interrogatiunculis angustis, quibus etiam qui assentiuntur nihil commutantur animo et idem abeunt, qui venerant. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda.</a> Qui si ea, quae dicit, ita sentiret, ut verba significant, quid inter eum et vel Pyrrhonem vel Aristonem interesset? Ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus et magnam indolem, quos suis commodis inservituros et quicquid ipsis expediat facturos arbitrabimur? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. </p>

<p>Non modo carum sibi quemque, verum etiam vehementer carum esse? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Rapior illuc, revocat autem Antiochus, nec est praeterea, quem audiamus. Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Vide ne ista sint Manliana vestra aut maiora etiam, si imperes quod facere non possim. Tum Piso: Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si ad imitandos summos viros spectant, ingeniosorum sunt; Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Apud imperitos tum illa dicta sunt, aliquid etiam coronae datum; </p>

<p>An id exploratum cuiquam potest esse, quo modo se hoc habiturum sit corpus, non dico ad annum, sed ad vesperum? <b>Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt.</b> <b>Itaque ad tempus ad Pisonem omnes.</b> Quamquam id quidem licebit iis existimare, qui legerint. Itaque non discedit ab eorum curatione, quibus praeposita vitam omnem debet gubernare, ut mirari satis istorum inconstantiam non possim. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">An eiusdem modi?</a> Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. Cum enim summum bonum in voluptate ponat, negat infinito tempore aetatis voluptatem fieri maiorem quam finito atque modico. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. </p>

<p>Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Restatis igitur vos; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Non potes, nisi retexueris illa.</a> Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Hic nihil fuit, quod quaereremus.</a> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>Aeque enim contingit omnibus fidibus, ut incontentae sint.</b> </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. <i>Nos cum te, M.</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. <i>At enim hic etiam dolore.</i> Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. Hoc foedus facere si potuerunt, faciant etiam illud, ut aequitatem, modestiam, virtutes omnes per se ipsas gratis diligant. At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Quamquam ego non quaero, quid tibi a me probatum sit, sed huic Ciceroni nostro, quem discipulum cupio a te abducere. </p>

<p>Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Quid paulo ante, inquit, dixerim nonne meministi, cum omnis dolor detractus esset, variari, non augeri voluptatem? <i>Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum.</i> Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; In motu et in statu corporis nihil inest, quod animadvertendum esse ipsa natura iudicet? <i>Cyrenaici quidem non recusant;</i> Atque hoc loco similitudines eas, quibus illi uti solent, dissimillimas proferebas. In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. <b>Quid vero?</b> </p>

<p>Et quidem, inquit, vehementer errat; Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Nulla erit controversia. Haec mirabilia videri intellego, sed cum certe superiora firma ac vera sint, his autem ea consentanea et consequentia, ne de horum quidem est veritate dubitandum. Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. </p>

<p>Ergo in utroque exercebantur, eaque disciplina effecit tantam illorum utroque in genere dicendi copiam. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Igitur neque stultorum quisquam beatus neque sapientium non beatus. Sunt enim quasi prima elementa naturae, quibus ubertas orationis adhiberi vix potest, nec equidem eam cogito consectari. Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Res enim fortasse verae, certe graves, non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Si quicquam extra virtutem habeatur in bonis. Qui autem de summo bono dissentit de tota philosophiae ratione dissentit. Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. </p>

<p>Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Quae quidem res efficit, ne necesse sit isdem de rebus semper quasi dictata decantare neque a commentariolis suis discedere. Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. Quem quidem vos, cum improbis poenam proponitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere vultis, tolerabilem. <i>Certe non potest.</i> </p>

<p>Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. <b>Quid adiuvas?</b> Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita prorsus, inquam;</a> Nec vero umquam summum bonum assequi quisquam posset, si omnia illa, quae sunt extra, quamquam expetenda, summo bono continerentur. Intrandum est igitur in rerum naturam et penitus quid ea postulet pervidendum; <b>Optime, inquam.</b> <b>Quamquam te quidem video minime esse deterritum.</b> Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas. Ita enim vivunt quidam, ut eorum vita refellatur oratio. <b>Qualem igitur hominem natura inchoavit?</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Haeret in salebra.</a> Quarum ambarum rerum cum medicinam pollicetur, luxuriae licentiam pollicetur. Sed audiamus ipsum: Compensabatur, inquit, tamen cum his omnibus animi laetitia, quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum. Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. </p>

<p>Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. <b>De quibus cupio scire quid sentias.</b> In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. </p>

<p>Atqui, inquit, si Stoicis concedis ut virtus sola, si adsit vitam efficiat beatam, concedis etiam Peripateticis. Non ergo Epicurus ineruditus, sed ii indocti, qui, quae pueros non didicisse turpe est, ea putant usque ad senectutem esse discenda. At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu. At iste non dolendi status non vocatur voluptas. At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate. Is cum arderet podagrae doloribus visitassetque hominem Charmides Epicureus perfamiliaris et tristis exiret, Mane, quaeso, inquit, Charmide noster; Cenasti in vita numquam bene, cum omnia in ista Consumis squilla atque acupensere cum decimano. Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; In primo enim ortu inest teneritas ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec agere possint. Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris; </p>

<p>Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Quoniam igitur, ut medicina valitudinis, navigationis gubernatio, sic vivendi ars est prudente, necesse est eam quoque ab aliqua re esse constitutam et profectam. Roges enim Aristonem, bonane ei videantur haec: vacuitas doloris, divitiae, valitudo; Si quidem, inquit, tollerem, sed relinquo. <mark>Igitur ne dolorem quidem.</mark> </p>

<p>Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Atque ita re simpliciter primo collocata reliqua subtilius persequentes corporis bona facilem quandam rationem habere censebant; Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt; Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Et quae per vim oblatum stuprum volontaria morte lueret inventa est et qui interficeret filiam, ne stupraretur. <i>Primum quid tu dicis breve?</i> <b>At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate.</b> Reperiam multos, vel innumerabilis potius, non tam curiosos nec tam molestos, quam vos estis, quibus, quid velim, facile persuadeam. </p>

<p><b>Laboro autem non sine causa;</b> Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. <i>Hoc non est positum in nostra actione.</i> Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. <i>Sint ista Graecorum;</i> Ut etiam contendant et elaborent, si efficere possint, ut aut non appareat corporis vitium aut quam minimum appareat? Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. <mark>Haec dicuntur fortasse ieiunius;</mark> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; </p>

<p>Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Et ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Aliud est enim poëtarum more verba fundere, aliud ea, quae dicas, ratione et arte distinguere. Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. Tollitur beneficium, tollitur gratia, quae sunt vincla concordiae. Quos quidem dies quem ad modum agatis et in quantam hominum facetorum urbanitatem incurratis, non diconihil opus est litibus-; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sullae consulatum?</a> In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Haec dicuntur inconstantissime.</a> Haec dicuntur inconstantissime. </p>

<p>Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. </p>

<p>Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari. Aufidio, praetorio, erudito homine, oculis capto, saepe audiebam, cum se lucis magis quam utilitatis desiderio moveri diceret. Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. In quo etsi est magnus, tamen nova pleraque et perpauca de moribus. <b>Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum.</b> <b>Prioris generis est docilitas, memoria;</b> <mark>Quid me istud rogas?</mark> Itaque si aut requietem natura non quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi. Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. <i>Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Invidiosum nomen est, infame, suspectum.</a> Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. </p>

<p>Quem quidem vos, cum improbis poenam proponitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere vultis, tolerabilem. Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas. Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. <i>Itaque contra est, ac dicitis;</i> Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. Coniunctio autem cum honestate vel voluptatis vel non dolendi id ipsum honestum, quod amplecti vult, id efficit turpe. Semovenda est igitur voluptas, non solum ut recta sequamini, sed etiam ut loqui deceat frugaliter. <b>Quid censes in Latino fore?</b> </p>

<p><i>Suo enim quisque studio maxime ducitur.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Confecta res esset.</a> Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid ait Aristoteles reliquique Platonis alumni?</a> Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Quasi vero aut concedatur in omnibus stultis aeque magna esse vitia, et eadem inbecillitate et inconstantia L. Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Quis istud possit, inquit, negare? In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse. Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Summus dolor plures dies manere non potest? </p>

<p><mark>Sed quae tandem ista ratio est?</mark> Nam cui proposito sit conservatio sui, necesse est huic partes quoque sui caras suo genere laudabiles. Non enim solum Torquatus dixit quid sentiret, sed etiam cur. Totum autem id externum est, et quod externum, id in casu est. Sed plane dicit quod intellegit. Sit voluptas non minor in nasturcio illo, quo vesci Persas esse solitos scribit Xenophon, quam in Syracusanis mensis, quae a Platone graviter vituperantur; Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. Eorum enim est haec querela, qui sibi cari sunt seseque diligunt. </p>

<p>Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; <b>Nescio quo modo praetervolavit oratio.</b> Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Equidem soleo etiam quod uno Graeci, si aliter non possum, idem pluribus verbis exponere. Nunc vero a primo quidem mirabiliter occulta natura est nec perspici nec cognosci potest. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Cur ad reliquos Pythagoreos, Echecratem, Timaeum, Arionem, Locros, ut, cum Socratem expressisset, adiungeret Pythagoreorum disciplinam eaque, quae Socrates repudiabat, addisceret? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At iam decimum annum in spelunca iacet.</a> Quare obscurentur etiam haec, quae secundum naturam esse dicimus, in vita beata; Tu autem, si tibi illa probabantur, cur non propriis verbis ea tenebas? Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono, ut hodie est noster Pompeius, cui recte facienti gratia est habenda; </p>

<p>Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Dici enim nihil potest verius.</a> Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. <b>Quid sequatur, quid repugnet, vident.</b> Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Restinguet citius, si ardentem acceperit. Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. </p>

<p>Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Tum Lucius: Mihi vero ista valde probata sunt, quod item fratri puto. Cuius similitudine perspecta in formarum specie ac dignitate transitum est ad honestatem dictorum atque factorum. Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. <i>Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda.</i> Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Hoc autem tempore, etsi multa in omni parte Athenarum sunt in ipsis locis indicia summorum virorum, tamen ego illa moveor exhedra. </p>

<p>Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Hoc loco discipulos quaerere videtur, ut, qui asoti esse velint, philosophi ante fiant. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. <b>Non est igitur summum malum dolor.</b> Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Ita redarguitur ipse a sese, convincunturque scripta eius probitate ipsius ac moribus. <i>Ille incendat?</i> <i>Id mihi magnum videtur.</i> Aufidio, praetorio, erudito homine, oculis capto, saepe audiebam, cum se lucis magis quam utilitatis desiderio moveri diceret. Atque ut a corpore ordiar, videsne ut, si quae in membris prava aut debilitata aut inminuta sint, occultent homines? Superiores tres erant, quae esse possent, quarum est una sola defensa, eaque vehementer. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. </p>

<p><b>Ea possunt paria non esse.</b> Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. <i>Quid ergo hoc loco intellegit honestum?</i> Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia bona esse dicant, laudabilia non dicant. Tantum dico, magis fuisse vestrum agere Epicuri diem natalem, quam illius testamento cavere ut ageretur. <b>Verum hoc idem saepe faciamus.</b> Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Amicitiam autem adhibendam esse censent, quia sit ex eo genere, quae prosunt. Sin autem eos non probabat, quid attinuit cum iis, quibuscum re concinebat, verbis discrepare? <b>Eadem fortitudinis ratio reperietur.</b> <i>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</i> <i>Nescio quo modo praetervolavit oratio.</i> </p>

<p>Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Est autem a te semper dictum nec gaudere quemquam nisi propter corpus nec dolere. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Eiuro, inquit adridens, iniquum, hac quidem de re;</a> Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Facit igitur Lucius noster prudenter, qui audire de summo bono potissimum velit; At Zeno eum non beatum modo, sed etiam divitem dicere ausus est. Aut, si nihil malum, nisi quod turpe, inhonestum, indecorum, pravum, flagitiosum, foedum-ut hoc quoque pluribus nominibus insigne faciamus-, quid praeterea dices esse fugiendum? </p>

<p>Nihil acciderat ei, quod nollet, nisi quod anulum, quo delectabatur, in mari abiecerat. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Itaque ne iustitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia iucunditatis vel plurimum afferat. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Laboro autem non sine causa;</a> At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Sunt autem, qui dicant foedus esse quoddam sapientium, ut ne minus amicos quam se ipsos diligant. </p>

<p>Id autem eius modi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam, de quo omnis haec quaestio est. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">An hoc usque quaque, aliter in vita?</a> Satisne igitur videor vim verborum tenere, an sum etiam nunc vel Graece loqui vel Latine docendus? Sed tamen enitar et, si minus multa mihi occurrent, non fugiam ista popularia. Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate.</a> Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Quo igitur, inquit, modo? Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse. </p>

<p>Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</a> Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. <i>Quam si explicavisset, non tam haesitaret.</i> Consequentia exquirere, quoad sit id, quod volumus, effectum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere.</a> </p>

<p>Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Res enim se praeclare habebat, et quidem in utraque parte. Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. <mark>Illud non continuo, ut aeque incontentae.</mark> Minime vero, inquit ille, consentit. Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ne discipulum abducam, times.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum.</a> Et quoniam haec deducuntur de corpore quid est cur non recte pulchritudo etiam ipsa propter se expetenda ducatur? Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse. Et quod est munus, quod opus sapientiae? Res enim se praeclare habebat, et quidem in utraque parte. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed quae tandem ista ratio est?</a> </p>

<p>Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Habes undique expletam et perfectam, Torquate, formam honestatis, quae tota quattuor his virtutibus, quae a te quoque commemoratae sunt, continetur. Quamquam ex omnibus philosophis Stoici plurima novaverunt, Zenoque, eorum princeps, non tam rerum inventor fuit quam verborum novorum. Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. At enim hic etiam dolore. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est?</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Compensabatur, inquit, cum summis doloribus laetitia.</a> <mark>Ea possunt paria non esse.</mark> Cyrenaici quidem non recusant; At miser, si in flagitiosa et vitiosa vita afflueret voluptatibus. </p>

<p>Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quae duo sunt, unum facit.</a> Huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, nihil in hac praeclara epistula scriptum ab Epicuro congruens et conveniens decretis eius reperietis. Sin tantum modo ad indicia veteris memoriae cognoscenda, curiosorum. <mark>Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</mark> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Sed quod proximum fuit non vidit. Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit. Quid ergo dubitamus, quin, si non dolere voluptas sit summa, non esse in voluptate dolor sit maximus? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quam si explicavisset, non tam haesitaret.</a> </p>

<p>Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Nulla profecto est, quin suam vim retineat a primo ad extremum. <i>Restatis igitur vos;</i> <b>An eiusdem modi?</b> Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Immo vero, inquit, ad beatissime vivendum parum est, ad beate vero satis. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo. Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. </p>

<p>Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. <b>De vacuitate doloris eadem sententia erit.</b> Inquit, an parum disserui non verbis Stoicos a Peripateticis, sed universa re et tota sententia dissidere? Quo invento omnis ab eo quasi capite de summo bono et malo disputatio ducitur. <i>Ut pulsi recurrant?</i> Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Eam stabilem appellas.</a> </p>

<p>Illorum vero ista ipsa quam exilia de virtutis vi! Quam tantam volunt esse, ut beatum per se efficere possit. Stoici scilicet. Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ecce aliud simile dissimile.</a> Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Sed haec ab Antiocho, familiari nostro, dicuntur multo melius et fortius, quam a Stasea dicebantur. </p>

<p>Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Contineo me ab exemplis. Claudii libidini, qui tum erat summo ne imperio, dederetur. Si enim, ut mihi quidem videtur, non explet bona naturae voluptas, iure praetermissa est; Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Immo sit sane nihil melius, inquam-nondum enim id quaero-, num propterea idem voluptas est, quod, ut ita dicam, indolentia? </p>

<p>Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis. At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus et magnam indolem, quos suis commodis inservituros et quicquid ipsis expediat facturos arbitrabimur? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid iudicant sensus?</a> Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Poterat autem inpune;</a> Ne tum quidem te respicies et cogitabis sibi quemque natum esse et suis voluptatibus? Satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidii. Antiquorum autem sententiam Antiochus noster mihi videtur persequi diligentissime, quam eandem Aristoteli fuisse et Polemonis docet. Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. </p>

<p><b>Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At, si voluptas esset bonum, desideraret.</a> Sed et illum, quem nominavi, et ceteros sophistas, ut e Platone intellegi potest, lusos videmus a Socrate. Nam ante Aristippus, et ille melius. Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. </p>

<p>Et ego: Piso, inquam, si est quisquam, qui acute in causis videre soleat quae res agatur. Quia, cum a Zenone, inquam, hoc magnifice tamquam ex oraculo editur: Virtus ad beate vivendum se ipsa contenta est, et Quare? Crasso, quem semel ait in vita risisse Lucilius, non contigit, ut ea re minus agelastoj ut ait idem, vocaretur. Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt. Nam si +omnino nos+ neglegemus, in Aristonea vitia incidemus et peccata obliviscemurque quae virtuti ipsi principia dederimus; Sine ea igitur iucunde negat posse se vivere? Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. <b>Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</b> Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Epicurei num desistunt de isdem, de quibus et ab Epicuro scriptum est et ab antiquis, ad arbitrium suum scribere? Si est nihil nisi corpus, summa erunt illa: valitudo, vacuitas doloris, pulchritudo, cetera. Non enim hilaritate nec lascivia nec risu aut ioco, comite levitatis, saepe etiam tristes firmitate et constantia sunt beati. </p>

<p>In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Sed tamen omne, quod de re bona dilucide dicitur, mihi praeclare dici videtur. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Quod autem magnum dolorem brevem, longinquum levem esse dicitis, id non intellego quale sit. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. Nam bonum ex quo appellatum sit, nescio, praepositum ex eo credo, quod praeponatur aliis. Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quae tamen a te agetur non melior, quam illae sunt, quas interdum optines. </p>

<p>Effluit igitur voluptas corporis et prima quaeque avolat saepiusque relinquit causam paenitendi quam recordandi. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Et nemo nimium beatus est;</a> Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. </p>

<p>Ista ipsa, quae tu breviter: regem, dictatorem, divitem solum esse sapientem, a te quidem apte ac rotunde; Ille igitur vidit, non modo quot fuissent adhuc philosophorum de summo bono, sed quot omnino esse possent sententiae. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. At vero si ad vitem sensus accesserit, ut appetitum quendam habeat et per se ipsa moveatur, quid facturam putas? Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Atque ab his initiis profecti omnium virtutum et originem et progressionem persecuti sunt. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Et ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sin aliud quid voles, postea.</a> </p>

<p>De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. <b>Collatio igitur ista te nihil iuvat.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Negat esse eam, inquit, propter se expetendam.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sedulo, inquam, faciam.</a> Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Illud quaero, quid ei, qui in voluptate summum bonum ponat, consentaneum sit dicere. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas?</a> Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest. Possumusne ergo in vita summum bonum dicere, cum id ne in cena quidem posse videamur? Non prorsus, inquit, omnisque, qui sine dolore sint, in voluptate, et ea quidem summa, esse dico. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Et quidem, inquit, vehementer errat;</a> Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris. </p>

<p>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; Is cum arderet podagrae doloribus visitassetque hominem Charmides Epicureus perfamiliaris et tristis exiret, Mane, quaeso, inquit, Charmide noster; Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. Hoc enim identidem dicitis, non intellegere nos quam dicatis voluptatem. <b>Sint ista Graecorum;</b> Nam de summo mox, ut dixi, videbimus et ad id explicandum disputationem omnem conferemus. Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Luxuriam non reprehendit, modo sit vacua infinita cupiditate et timore. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; </p>

<p>Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses! erat enim, si cuiusquam, certe tuum nihil praeter virtutem in bonis ducere. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Tum Lucius: Mihi vero ista valde probata sunt, quod item fratri puto. Aberat omnis dolor, qui si adesset, nec molliter ferret et tamen medicis plus quam philosophis uteretur. Quid loquor de nobis, qui ad laudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus? Nam quibus rebus efficiuntur voluptates, eae non sunt in potestate sapientis. Stulti autem malorum memoria torquentur, sapientes bona praeterita grata recordatione renovata delectant. </p>

<p>Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. Et ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Deinceps videndum est, quoniam satis apertum est sibi quemque natura esse carum, quae sit hominis natura. <b>Tollenda est atque extrahenda radicitus.</b> <mark>Tum ille: Ain tandem?</mark> Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Hunc igitur finem illi tenuerunt, quodque ego pluribus verbis, illi brevius secundum naturam vivere, hoc iis bonorum videbatur extremum. Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Honestum igitur id intellegimus, quod tale est, ut detracta omni utilitate sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum possit iure laudari. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. Hominum non spinas vellentium, ut Stoici, nec ossa nudantium, sed eorum, qui grandia ornate vellent, enucleate minora dicere. </p>

<p>In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. Nam nec vir bonus ac iustus haberi debet qui, ne malum habeat, abstinet se ab iniuria. Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus; Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Nec enim ignoras his istud honestum non summum modo, sed etiam, ut tu vis, solum bonum videri. Quod autem in homine praestantissimum atque optimum est, id deseruit. <i>Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis.</i> Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est. Nam constitui virtus nullo modo potesti nisi ea, quae sunt prima naturae, ut ad summam pertinentia tenebit. Est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere. Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. Qui si ea, quae dicit, ita sentiret, ut verba significant, quid inter eum et vel Pyrrhonem vel Aristonem interesset? Vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno? Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Pisone in eo gymnasio, quod Ptolomaeum vocatur, unaque nobiscum Q. </p>

<p><b>Ita credo.</b> Hunc igitur finem illi tenuerunt, quodque ego pluribus verbis, illi brevius secundum naturam vivere, hoc iis bonorum videbatur extremum. Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Sed quamvis comis in amicis tuendis fuerit, tamen, si haec vera sunt-nihil enim affirmo-, non satis acutus fuit. Facile est hoc cernere in primis puerorum aetatulis. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. </p>

<p>Primum divisit ineleganter; Qui autem voluptate vitam effici beatam putabit, qui sibi is conveniet, si negabit voluptatem crescere longinquitate? Nihil est enim, de quo aliter tu sentias atque ego, modo commutatis verbis ipsas res conferamus. <i>At eum nihili facit;</i> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. </p>

<p><b>Zenonis est, inquam, hoc Stoici.</b> Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles? <i>Aliter autem vobis placet.</i> Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas. Itaque si aut requietem natura non quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi. <b>Ille incendat?</b> Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nihil enim possumus iudicare, nisi quod est nostri iudicii-in quo frustra iudices solent, cum sententiam pronuntiant, addere: si quid mei iudicii est; </p>

<p>Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet. <i>Hoc ipsum elegantius poni meliusque potuit.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quare attende, quaeso.</a> Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. <i>Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias;</i> Sed si duo honesta proposita sint, alterum cum valitudine, alterum cum morbo, non esse dubium, ad utrum eorum natura nos ipsa deductura sit. </p>

<p>Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere. Sed audiamus ipsum: Compensabatur, inquit, tamen cum his omnibus animi laetitia, quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum. Quod quoniam in quo sit magna dissensio est, Carneadea nobis adhibenda divisio est, qua noster Antiochus libenter uti solet. <i>Efficiens dici potest.</i> Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; Nemo igitur esse beatus potest. Manebit ergo amicitia tam diu, quam diu sequetur utilitas, et, si utilitas amicitiam constituet, tollet eadem. </p>

<p><i>Ita credo.</i> Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris; Atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. Dici enim nihil potest verius. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Hoc positum in Phaedro a Platone probavit Epicurus sensitque in omni disputatione id fieri oportere. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Quodcumque in mentem incideret, et quodcumque tamquam occurreret. </p>

<p>Quid ergo dubitamus, quin, si non dolere voluptas sit summa, non esse in voluptate dolor sit maximus? Summae mihi videtur inscitiae. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Quare istam quoque aggredere tractatam praesertim et ab aliis et a te ipso saepe, ut tibi deesse non possit oratio. Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt; </p>

<p><mark>At hoc in eo M.</mark> <b>At certe gravius.</b> <b>Si longus, levis;</b> Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Qui cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset, ita aperte cepit pecunias ob rem iudicandam, ut anno proximo P. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> Simul atque natum animal est, gaudet voluptate et eam appetit ut bonum, aspernatur dolorem ut malum. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Sin eam, quam Hieronymus, ne fecisset idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione poneret. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. </p>

<p>Aderamus nos quidem adolescentes, sed multi amplissimi viri, quorum nemo censuit plus Fadiae dandum, quam posset ad eam lege Voconia pervenire. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At enim sequor utilitatem.</a> Quis tibi ergo istud dabit praeter Pyrrhonem, Aristonem eorumve similes, quos tu non probas? Itaque earum rerum hic tenetur a sapiente delectus, ut aut reiciendis voluptatibus maiores alias consequatur aut perferendis doloribus asperiores repellat. Itaque e contrario moderati aequabilesque habitus, affectiones ususque corporis apti esse ad naturam videntur. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ut id aliis narrare gestiant?</a> Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono, ut hodie est noster Pompeius, cui recte facienti gratia est habenda; Licet hic rursus ea commemores, quae optimis verbis ab Epicuro de laude amicitiae dicta sunt. Societatem coniunctionis humanae munifice et aeque tuens iustitia dicitur, cui sunt adiunctae pietas, bonitas, liberalitas, benignitas, comitas, quaeque sunt generis eiusdem. Quorum omnium quae sint notitiae, quae quidem significentur rerum vocabulis, quaeque cuiusque vis et natura sit mox videbimus. Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Qui autem diffidet perpetuitati bonorum suorum, timeat necesse est, ne aliquando amissis illis sit miser. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed hoc sane concedamus.</a> Quod si ita sit, cur opera philosophiae sit danda nescio. Similiter sensus, cum accessit ad naturam, tuetur illam quidem, sed etiam se tuetur; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quae hic rei publicae vulnera inponebat, eadem ille sanabat.</a> <i>Sedulo, inquam, faciam.</i> </p>

<p><i>Sed residamus, inquit, si placet.</i> <i>Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis.</i> <mark>Beatus sibi videtur esse moriens.</mark> <mark>Immo videri fortasse.</mark> Nam e quibus locis quasi thesauris argumenta depromerentur, vestri ne suspicati quidem sunt, superiores autem artificio et via tradiderunt. Est autem situm in nobis ut et adversa quasi perpetua oblivione obruamus et secunda iucunde ac suaviter meminerimus. Aderamus nos quidem adolescentes, sed multi amplissimi viri, quorum nemo censuit plus Fadiae dandum, quam posset ad eam lege Voconia pervenire. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. </p>

<p>Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Quamquam id quidem, infinitum est in hac urbe; In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Audio equidem philosophi vocem, Epicure, sed quid tibi dicendum sit oblitus es. <mark>Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</mark> Quorum sine causa fieri nihil putandum est. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. <i>Num quid tale Democritus?</i> <i>Cum audissem Antiochum, Brute, ut solebam, cum M.</i> </p>

<p>Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Verum tamen cum de rebus grandioribus dicas, ipsae res verba rapiunt; Putabam equidem satis, inquit, me dixisse. <b>Si longus, levis.</b> Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis. </p>

<p><b>Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</b> <i>Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior;</i> Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. </p>

<p>Deinceps videndum est, quoniam satis apertum est sibi quemque natura esse carum, quae sit hominis natura. Aut etiam, ut vestitum, sic sententiam habeas aliam domesticam, aliam forensem, ut in fronte ostentatio sit, intus veritas occultetur? Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. <b>Quo modo autem philosophus loquitur?</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Addidisti ad extremum etiam indoctum fuisse.</a> Quamquam ab iis philosophiam et omnes ingenuas disciplinas habemus; Quos quidem dies quem ad modum agatis et in quantam hominum facetorum urbanitatem incurratis, non diconihil opus est litibus-; At ille non pertimuit saneque fidenter: Istis quidem ipsis verbis, inquit; Est autem etiam actio quaedam corporis, quae motus et status naturae congruentis tenet; Theophrasti igitur, inquit, tibi liber ille placet de beata vita? </p>

<p>Itaque non discedit ab eorum curatione, quibus praeposita vitam omnem debet gubernare, ut mirari satis istorum inconstantiam non possim. -delector enim, quamquam te non possum, ut ais, corrumpere, delector, inquam, et familia vestra et nomine. Ergo infelix una molestia, fellx rursus, cum is ipse anulus in praecordiis piscis inventus est? Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Hoc ille tuus non vult omnibusque ex rebus voluptatem quasi mercedem exigit. Neutrum vero, inquit ille. Quid tanto concursu honestissimorum studiorum, tanto virtutum comitatu, si ea nullam ad aliam rem nisi ad voluptatem conquiruntur? Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. <i>Si quae forte-possumus.</i> <i>Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere.</i> Adsint etiam formosi pueri, qui ministrent, respondeat his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse, aedificium-hos ergo asotos bene quidem vivere aut beate numquam dixerim. Inquit, an parum disserui non verbis Stoicos a Peripateticis, sed universa re et tota sententia dissidere? </p>

<p><i>Sed plane dicit quod intellegit.</i> Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Conclusum est enim contra Cyrenaicos satis acute, nihil ad Epicurum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quis est tam dissimile homini.</a> Comprehensum, quod cognitum non habet? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed ad rem redeamus;</a> Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; At iste non dolendi status non vocatur voluptas. Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Velut ego nunc moveor.</a> Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quare conare, quaeso.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Omnes enim iucundum motum, quo sensus hilaretur.</a> </p>

<p>Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; <i>Sed nimis multa.</i> Hunc igitur finem illi tenuerunt, quodque ego pluribus verbis, illi brevius secundum naturam vivere, hoc iis bonorum videbatur extremum. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. </p>

<p>De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum. Cur deinde Metrodori liberos commendas? Terram, mihi crede, ea lanx et maria deprimet. Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem. Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Qui cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset, ita aperte cepit pecunias ob rem iudicandam, ut anno proximo P. Quod quoniam in quo sit magna dissensio est, Carneadea nobis adhibenda divisio est, qua noster Antiochus libenter uti solet. </p>

<p><i>Quid censes in Latino fore?</i> <mark>Primum quid tu dicis breve?</mark> Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Hic ego: Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut vides, ea, quae praecipis, tamen mihi grata hortatio tua est. Hunc ipsum Zenonis aiunt esse finem declarantem illud, quod a te dictum est, convenienter naturae vivere. Sed venio ad inconstantiae crimen, ne saepius dicas me aberrare; Non potes ergo ista tueri, Torquate, mihi crede, si te ipse et tuas cogitationes et studia perspexeris; Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? </p>

<p><mark>Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus.</mark> Nihil minus, contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetus. Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Negat enim summo bono afferre incrementum diem.</a> Nam constitui virtus nullo modo potesti nisi ea, quae sunt prima naturae, ut ad summam pertinentia tenebit. Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt. Quid ergo attinet dicere: Nihil haberem, quod reprehenderem, si finitas cupiditates haberent? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? <i>Est, ut dicis, inquit;</i> Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ubi ut eam caperet aut quando?</a> Ex quo intellegitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit, idque esse beate vivere: honeste, id est cum virtute, vivere. <b>Nihil opus est exemplis hoc facere longius.</b> -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. <b>Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata.</b> Epicurei num desistunt de isdem, de quibus et ab Epicuro scriptum est et ab antiquis, ad arbitrium suum scribere? Peccata paria. Quae enim cupiditates a natura proficiscuntur, facile explentur sine ulla iniuria, quae autem inanes sunt, iis parendum non est. <i>Falli igitur possumus.</i> Hic ego: Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut vides, ea, quae praecipis, tamen mihi grata hortatio tua est. At, illa, ut vobis placet, partem quandam tuetur, reliquam deserit. </p>

<p>Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; Sin autem ad animum, falsum est, quod negas animi ullum esse gaudium, quod non referatur ad corpus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides.</a> Reperiam multos, vel innumerabilis potius, non tam curiosos nec tam molestos, quam vos estis, quibus, quid velim, facile persuadeam. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. <i>Erat enim res aperta.</i> Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Octavium, Marci filium, familiarem meum, confici vidi, nec vero semel nec ad breve tempus, sed et saepe et plane diu. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum.</a> Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem. Et quidem Arcesilas tuus, etsi fuit in disserendo pertinacior, tamen noster fuit; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Hoc Hieronymus summum bonum esse dixit.</a> Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. </p>

<p>Ea, quae dialectici nunc tradunt et docent, nonne ab illis instituta sunt aut inventa sunt? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Et nemo nimium beatus est;</a> <i>Prioris generis est docilitas, memoria;</i> Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? <i>Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi?</i> Ut optime, secundum naturam affectum esse possit. Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? De quibus cupio scire quid sentias. Res enim se praeclare habebat, et quidem in utraque parte. Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. </p>

<p>Sin eam, quam Hieronymus, ne fecisset idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione poneret. Intrandum est igitur in rerum naturam et penitus quid ea postulet pervidendum; Primum non saepe, deinde quae est ista relaxatio, cum et praeteriti doloris memoria recens est et futuri atque inpendentis torquet timor? Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Hoc positum in Phaedro a Platone probavit Epicurus sensitque in omni disputatione id fieri oportere. <mark>Haec igitur Epicuri non probo, inquam.</mark> <b>An eiusdem modi?</b> </p>

<p>Ita redarguitur ipse a sese, convincunturque scripta eius probitate ipsius ac moribus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At iam decimum annum in spelunca iacet.</a> Quid de Platone aut de Democrito loquar? Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. </p>

<p><b>Laboro autem non sine causa;</b> Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. Sin est etiam corpus, ista explanatio naturae nempe hoc effecerit, ut ea, quae ante explanationem tenebamus, relinquamus. Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quorum sine causa fieri nihil putandum est.</a> <mark>Cur id non ita fit?</mark> Sed in ceteris artibus cum dicitur artificiose, posterum quodam modo et consequens putandum est, quod illi §pigennhmatikÒn appellant; Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur. Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. </p>

<p>Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Atque ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? Introduci enim virtus nullo modo potest, nisi omnia, quae leget quaeque reiciet, unam referentur ad summam. Nec vero ut voluptatem expetat, natura movet infantem, sed tantum ut se ipse diligat, ut integrum se salvumque velit. Perfecto enim et concluso neque virtutibus neque amicitiis usquam locum esse, si ad voluptatem omnia referantur, nihil praeterea est magnopere dicendum. </p>

<p><mark>Tum mihi Piso: Quid ergo?</mark> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Eadem nunc mea adversum te oratio est.</a> Et hanc quidem primam exigam a te operam, ut audias me quae a te dicta sunt refellentem. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Pudebit te, inquam, illius tabulae, quam Cleanthes sane commode verbis depingere solebat. Ita redarguitur ipse a sese, convincunturque scripta eius probitate ipsius ac moribus. Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; <b>Tubulo putas dicere?</b> Sapientem locupletat ipsa natura, cuius divitias Epicurus parabiles esse docuit. Duo enim genera quae erant, fecit tria. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Non igitur bene.</a> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Dat enim intervalla et relaxat.</a> Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Tum Quintus: Est plane, Piso, ut dicis, inquit. Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Quae enim dici Latine posse non arbitrabar, ea dicta sunt a te verbis aptis nec minus plane quam dicuntur a Graecis. Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? Atque etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas amicitias et reliquas caritates quid natura valeat haec una cognitio potest tradere. Sed finge non solum callidum eum, qui aliquid improbe faciat, verum etiam praepotentem, ut M. </p>

<p>Sed quamquam negant nec virtutes nec vitia crescere, tamen utrumque eorum fundi quodam modo et quasi dilatari putant. Bonum appello quicquid secundurn naturam est, quod contra malum, nec ego solus, sed tu etiam, Chrysippe, in foro, domi; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Sed tamen intellego quid velit. <i>Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam.</i> In primo enim ortu inest teneritas ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec agere possint. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Immo videri fortasse.</a> Tanti autem aderant vesicae et torminum morbi, ut nihil ad eorum magnitudinem posset accedere. An vero, inquit, quisquam potest probare, quod perceptfum, quod. Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Nos autem non solum beatae vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum miseriarum. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Non elogia monimentorum id significant, velut hoc ad portam: Hunc unum plurimae consentiunt gentes populi primarium fuisse virum. Quia, cum a Zenone, inquam, hoc magnifice tamquam ex oraculo editur: Virtus ad beate vivendum se ipsa contenta est, et Quare? Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? Non est enim vitium in oratione solum, sed etiam in moribus. Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem; </p>

<p>Quid, cum volumus nomina eorum, qui quid gesserint, nota nobis esse, parentes, patriam, multa praeterea minime necessaria? <b>Haec quo modo conveniant, non sane intellego.</b> At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum. Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest. Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. <b>Putabam equidem satis, inquit, me dixisse.</b> <i>Inde igitur, inquit, ordiendum est.</i> Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? </p>

<p><b>Quis Aristidem non mortuum diligit?</b> Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Quis enim est, qui non videat haec esse in natura rerum tria? Hi autem ponunt illi quidem prima naturae, sed ea seiungunt a finibus et a summa bonorum; <b>Tu quidem reddes;</b> <b>Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem.</b> Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Utrum igitur percurri omnem Epicuri disciplinam placet an de una voluptate quaeri, de qua omne certamen est? Sed nonne merninisti licere mihi ista probare, quae sunt a te dicta? Princeps huius civitatis Phalereus Demetrius cum patria pulsus esset iniuria, ad Ptolomaeum se regem Alexandream contulit. </p>

<p>Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. <mark>Rationis enim perfectio est virtus;</mark> Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Quia, cum a Zenone, inquam, hoc magnifice tamquam ex oraculo editur: Virtus ad beate vivendum se ipsa contenta est, et Quare? <i>Vestri haec verecundius, illi fortasse constantius.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid de Pythagora?</a> Quis tibi ergo istud dabit praeter Pyrrhonem, Aristonem eorumve similes, quos tu non probas? <b>Collatio igitur ista te nihil iuvat.</b> Nemo enim est, qui aliter dixerit quin omnium naturarum simile esset id, ad quod omnia referrentur, quod est ultimum rerum appetendarum. Quibus natura iure responderit non esse verum aliunde finem beate vivendi, a se principia rei gerendae peti; Nemo nostrum credebat, eratque veri similius hunc mentiri, cuius interesset, quam illum, qui id se rogasse scripsisset, quod debuisset rogare. </p>

<p>Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Quamquam tu hanc copiosiorem etiam soles dicere. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Tamen a proposito, inquam, aberramus.</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Quam quidem certationem homo et acutus et diligens, Chrysippus, non contemnit totumque discrimen summi boni in earum comparatione positum putat. Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere. <b>Cur id non ita fit?</b> Quo studio cum satiari non possint, omnium ceterarum rerum obliti níhil abiectum, nihil humile cogitant; At cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis. Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam. Quod autem in homine praestantissimum atque optimum est, id deseruit. </p>

<p>Nulla profecto est, quin suam vim retineat a primo ad extremum. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Quippe, inquieta cum tam docuerim gradus istam rem non habere quam virtutem, in qua sit ipsum etíam beatum. Nam, ut saepe iam dixi, in infirma aetate inbecillaque mente vis naturae quasi per caliginem cernitur; Nam omnia, quae sumenda quaeque legenda aut optanda sunt, inesse debent in summa bonorum, ut is, qui eam adeptus sit, nihil praeterea desideret. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? <i>Quid censes in Latino fore?</i> Quin etiam ferae, inquit Pacuvius, quíbus abest, ad praécavendum intéllegendi astútia, iniecto terrore mortis horrescunt. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. A mene tu? </p>

<p><mark>Scisse enim te quis coarguere possit?</mark> Non ergo Epicurus ineruditus, sed ii indocti, qui, quae pueros non didicisse turpe est, ea putant usque ad senectutem esse discenda. Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse; Crasso, quem semel ait in vita risisse Lucilius, non contigit, ut ea re minus agelastoj ut ait idem, vocaretur. <i>Num quid tale Democritus?</i> Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Quando enim Socrates, qui parens philosophiae iure dici potest, quicquam tale fecit? Utrum enim sit voluptas in iis rebus, quas primas secundum naturam esse diximus, necne sit ad id, quod agimus, nihil interest. </p>

<p>Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; <mark>Iam in altera philosophiae parte.</mark> Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? Qui autem diffidet perpetuitati bonorum suorum, timeat necesse est, ne aliquando amissis illis sit miser. Somnum denique nobis, nisi requietem corporibus et is medicinam quandam laboris afferret, contra naturam putaremus datum; An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? Reicietur etiam Carneades, nec ulla de summo bono ratio aut voluptatis non dolendive particeps aut honestatis expers probabitur. Quem ad modum quis ambulet, sedeat, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit? Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Nihil enim desiderabile concupiscunt, plusque in ipsa iniuria detrimenti est quam in iis rebus emolumenti, quae pariuntur iniuria. </p>

<p>Quod autem satis est, eo quicquid accessit, nimium est; Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Quid est enim aliud esse versutum? Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Nec vero audiendus Hieronymus, cui summum bonum est idem, quod vos interdum vel potius nimium saepe dicitis, nihil dolere. </p>

<p>Satisne igitur videor vim verborum tenere, an sum etiam nunc vel Graece loqui vel Latine docendus? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit?</a> Leonidas autem, rex Lacedaemoniorum, se in Thermopylis trecentosque eos, quos eduxerat Sparta, cum esset proposita aut fuga turpis aut gloriosa mors, opposuit hostibus. Nunc ita separantur, ut disiuncta sint, quo nihil potest esse perversius. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. <i>Quare attende, quaeso.</i> Itaque mihi non satis videmini considerare quod iter sit naturae quaeque progressio. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? Ne id quidem, nisi multa annorum intercesserint milia, ut omnium siderum eodem, unde profecta sint, fiat ad unum tempus reversio. </p>

<p><b>Hunc vos beatum;</b> Nullis enim partitionibus, nullis definitionibus utuntur ipsique dicunt ea se modo probare, quibus natura tacita adsentiatur. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sequitur disserendi ratio cognitioque naturae;</a> <b>Sedulo, inquam, faciam.</b> Deinde, ubi erubuit-vis enim est permagna naturae-, confugit illuc, ut neget accedere quicquam posse ad voluptatem nihil dolentis. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. </p>

<p>Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis. His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. At cum tuis cum disseras, multa sunt audienda etiam de obscenis voluptatibus, de quibus ab Epicuro saepissime dicitur. Progredientibus autem aetatibus sensim tardeve potius quasi nosmet ipsos cognoscimus. Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Qui autem voluptate vitam effici beatam putabit, qui sibi is conveniet, si negabit voluptatem crescere longinquitate? Disserendi artem nullam habuit. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Haec dicuntur inconstantissime.</a> Non enim, si omnia non sequebatur, idcirco non erat ortus illinc. <i>Bonum patria: miserum exilium.</i> Quod autem meum munus dicis non equidem recuso, sed te adiungo socium. Hi curatione adhibita levantur in dies, valet alter plus cotidie, alter videt. Somnum denique nobis, nisi requietem corporibus et is medicinam quandam laboris afferret, contra naturam putaremus datum; Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">An eiusdem modi?</a> Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. </p>

<p>Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Tum Piso: Quoniam igitur aliquid omnes, quid Lucius noster? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Conferam avum tuum Drusum cum C.</a> Quod cum dixissent, ille contra. Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? <i>Philosophi autem in suis lectulis plerumque moriuntur.</i> Sed ut proprius ad ea, Cato, accedam, quae a te dicta sunt, pressius agamus eaque, quae modo dixisti, cum iis conferamus, quae tuis antepono. Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere. Sic, et quidem diligentius saepiusque ista loquemur inter nos agemusque communiter. Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis. <i>Non igitur bene.</i> <i>Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere.</a> Alterum autem genus est magnarum verarumque virtutum, quas appellamus voluntarias, ut prudentiam, temperantiam, fortitudinem, iustitiam et reliquas eiusdem generis. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias?</a> Addo etiam illud, multa iam mihi dare signa puerum et pudoris et ingenii, sed aetatem vides. </p>

<p>Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Certe nihil nisi quod possit ipsum propter se iure laudari. Tum ille timide vel potius verecunde: Facio, inquit. Hoc dictum in una re latissime patet, ut in omnibus factis re, non teste moveamur. Quorum omnium quae sint notitiae, quae quidem significentur rerum vocabulis, quaeque cuiusque vis et natura sit mox videbimus. </p>

<p><mark>Quid censes in Latino fore?</mark> In motu et in statu corporis nihil inest, quod animadvertendum esse ipsa natura iudicet? Nobis Heracleotes ille Dionysius flagitiose descivisse videtur a Stoicis propter oculorum dolorem. Quare hoc videndum est, possitne nobis hoc ratio philosophorum dare. Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio. Nec vero sum nescius esse utilitatem in historia, non modo voluptatem. <mark>Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?</mark> Ut in voluptate sit, qui epuletur, in dolore, qui torqueatur. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum;</a> </p>

<p>Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic voluptatem in virtutum concilium adducere? Quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Honesta oratio, Socratica, Platonis etiam.</a> Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Nam si quae sunt aliae, falsum est omnis animi voluptates esse e corporis societate. Sed memento te, quae nos sentiamus, omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur, mihi autem vestrorum nihil probari. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Etiam beatissimum?</a> <mark>An haec ab eo non dicuntur?</mark> <b>Ita multa dicunt, quae vix intellegam.</b> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p><b>Eadem nunc mea adversum te oratio est.</b> Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum iudicia defendere. Sed in ceteris artibus cum dicitur artificiose, posterum quodam modo et consequens putandum est, quod illi §pigennhmatikÒn appellant; Indicant pueri, in quibus ut in speculis natura cernitur. Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <i>Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt.</i> Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse. <b>Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est?</b> </p>

<p>Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum? In motu et in statu corporis nihil inest, quod animadvertendum esse ipsa natura iudicet? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At iam decimum annum in spelunca iacet.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</a> <b>Verum hoc idem saepe faciamus.</b> <mark>Eademne, quae restincta siti?</mark> <mark>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</mark> </p>

<p>Si est nihil in eo, quod perficiendum est, praeter motum ingenii quendam, id est rationem, necesse est huic ultimum esse virtute agere; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ergo, inquit, tibi Q.</a> Equidem etiam Epicurum, in physicis quidem, Democriteum puto. Coniunctio autem cum honestate vel voluptatis vel non dolendi id ipsum honestum, quod amplecti vult, id efficit turpe. Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. <i>Nihil enim hoc differt.</i> Sed quae tandem ista ratio est? Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Nemo igitur esse beatus potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter enim explicari, quod quaeritur, non potest.</a> Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. </p>

<p>Cur id non ita fit? Atqui si, ut convenire debet inter nos, est quaedam appetitio naturalis ea, quae secundum naturam sunt, appetens, eorum omnium est aliquae summa facienda. Vide, ne etiam menses! nisi forte eum dicis, qui, simul atque arripuit, interficit. <mark>Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?</mark> Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es? Qui est in parvis malis. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? <b>Id mihi magnum videtur.</b> Totum genus hoc Zeno et qui ab eo sunt aut non potuerunt aut noluerunt, certe reliquerunt. Immo istud quidem, inquam, quo loco quidque, nisi iniquum postulo, arbitratu meo. Inde sermone vario sex illa a Dipylo stadia confecimus. Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. </p>

<p>Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Sed non alienum est, quo facilius vis verbi intellegatur, rationem huius verbi faciendi Zenonis exponere. Nam aut privatim aliquid gerere malunt aut, qui attore animo sunt, capessunt rem publicam honoribus imperiisque adipiscendis aut totos se ad studia doctrinae conferunt. Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. Nam si pravitatem inminutionemque corporis propter se fugiendam putamus, cur non etiam, ac fortasse magis, propter se formae dignitatem sequamur? </p>

<p>An eum discere ea mavis, quae cum plane perdidiceriti nihil sciat? Quod autem meum munus dicis non equidem recuso, sed te adiungo socium. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Quod maxime efficit Theophrasti de beata vita liber, in quo multum admodum fortunae datur. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? Ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus et magnam indolem, quos suis commodis inservituros et quicquid ipsis expediat facturos arbitrabimur? Quam tu ponis in verbis, ego positam in re putabam. </p>

<p>Progredientibus autem aetatibus sensim tardeve potius quasi nosmet ipsos cognoscimus. Potius ergo illa dicantur: turpe esse, viri non esse debilitari dolore, frangi, succumbere. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Hoc foedus facere si potuerunt, faciant etiam illud, ut aequitatem, modestiam, virtutes omnes per se ipsas gratis diligant. </p>

<p>Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. <b>Ita multa dicunt, quae vix intellegam.</b> Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Multoque hoc melius nos veriusque quam Stoici. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne, quod iucunde?</a> Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. De quibus etsi a Chrysippo maxime est elaboratum, tamen a Zenone minus multo quam ab antiquis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed fortuna fortis;</a> </p>

<p>Summus dolor plures dies manere non potest? Pungunt quasi aculeis interrogatiunculis angustis, quibus etiam qui assentiuntur nihil commutantur animo et idem abeunt, qui venerant. Temporibus autem quibusdam et aut officiis debitis aut rerum necessitatibus saepe eveniet, ut et voluptates repudiandae sint et molestiae non recusandae. Ergo omni animali illud, quod appetiti positum est in eo, quod naturae est accommodatum. Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? <b>Verum hoc idem saepe faciamus.</b> Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium. Quia nec honesto quic quam honestius nec turpi turpius. <i>Prioris generis est docilitas, memoria;</i> Tantum dico, magis fuisse vestrum agere Epicuri diem natalem, quam illius testamento cavere ut ageretur. Nihil enim iam habes, quod ad corpus referas; </p>

<p>Quid enim me prohiberet Epicureum esse, si probarem, quae ille diceret? Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Princeps huius civitatis Phalereus Demetrius cum patria pulsus esset iniuria, ad Ptolomaeum se regem Alexandream contulit. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. Partim cursu et peragratione laetantur, congregatione aliae coetum quodam modo civitatis imitantur; Cum autem paulum firmitatis accessit, et animo utuntur et sensibus conitunturque, ut sese erigant, et manibus utuntur et eos agnoscunt, a quibus educantur. In omni enim arte vel studio vel quavis scientia vel in ipsa virtute optimum quidque rarissimum est. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. </p>

<p>Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed quid sentiat, non videtis.</a> Etenim si delectamur, cum scribimus, quis est tam invidus, qui ab eo nos abducat? Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Quas enim kakaw Graeci appellant, vitia malo quam malitias nominare. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Tantum dico, magis fuisse vestrum agere Epicuri diem natalem, quam illius testamento cavere ut ageretur. </p>

<p>Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. Sin est etiam corpus, ista explanatio naturae nempe hoc effecerit, ut ea, quae ante explanationem tenebamus, relinquamus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis?</a> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? In primo enim ortu inest teneritas ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec agere possint. <i>Praeclare hoc quidem.</i> Nobis aliter videtur, recte secusne, postea; Nam si +omnino nos+ neglegemus, in Aristonea vitia incidemus et peccata obliviscemurque quae virtuti ipsi principia dederimus; Sin eam, quam Hieronymus, ne fecisset idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione poneret. </p>

<p>Video equidem, inquam, sed tamen iam infici debet iis artibus, quas si, dum est tener, conbiberit, ad maiora veniet paratior. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid igitur, inquit, eos responsuros putas?</a> Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. <i>Cur post Tarentum ad Archytam?</i> </p>

<p>Ergo omni animali illud, quod appetiti positum est in eo, quod naturae est accommodatum. In quo etsi est magnus, tamen nova pleraque et perpauca de moribus. Non enim in selectione virtus ponenda erat, ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid adquireret. Esto, fecerit, si ita vis, Torquatus propter suas utilitatesmalo enim dicere quam voluptates, in tanto praesertim viro-, num etiam eius collega P. Audio equidem philosophi vocem, Epicure, sed quid tibi dicendum sit oblitus es. <i>Praeclarae mortes sunt imperatoriae;</i> Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est. Est autem a te semper dictum nec gaudere quemquam nisi propter corpus nec dolere. Hac videlicet ratione, quod ea, quae externa sunt, iis tuemur officiis, quae oriuntur a suo cuiusque genere virtutis. Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Ut proverbia non nulla veriora sint quam vestra dogmata. Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere. </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid sequatur, quid repugnet, vident.</a> Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. <i>Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio.</i> Dicimus aliquem hilare vivere; An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed quanta sit alias, nunc tantum possitne esse tanta.</a> Ita, quem ad modum in senatu semper est aliquis, qui interpretem postulet, sic, isti nobis cum interprete audiendi sunt. <b>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</b> Nam si pravitatem inminutionemque corporis propter se fugiendam putamus, cur non etiam, ac fortasse magis, propter se formae dignitatem sequamur? Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? </p>

<p>Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam. Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. Quod iam a me expectare noli. At quicum ioca seria, ut dicitur, quicum arcana, quicum occulta omnia? Quid affers, cur Thorius, cur Caius Postumius, cur omnium horum magister, Orata, non iucundissime vixerit? Duo enim genera quae erant, fecit tria. <b>Ita nemo beato beatior.</b> <mark>Tum Torquatus: Prorsus, inquit, assentior;</mark> Si longus, levis dictata sunt. Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; </p>

<p>Quod non subducta utilitatis ratione effici solet, sed ipsum a se oritur et sua sponte nascitur. Ita fit beatae vitae domina fortuna, quam Epicurus ait exiguam intervenire sapienti. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">De quibus cupio scire quid sentias.</a> Hoc unum Aristo tenuit: praeter vitia atque virtutes negavit rem esse ullam aut fugiendam aut expetendam. Atque haec ita iustitiae propria sunt, ut sint virtutum reliquarum communia. Ita finis bonorum existit secundum naturam vivere sic affectum, ut optime is affici possit ad naturamque accommodatissime. <mark>Ne discipulum abducam, times.</mark> Quaeque de virtutibus dicta sunt, quem ad modum eae semper voluptatibus inhaererent, eadem de amicitia dicenda sunt. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Illum mallem levares, quo optimum atque humanissimum virum, Cn. <b>An eiusdem modi?</b> At enim hic etiam dolore. Longum est enim ad omnia respondere, quae a te dicta sunt. </p>

<p>Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Quid loquor de nobis, qui ad laudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus? <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. <i>Utram tandem linguam nescio?</i> Immo sit sane nihil melius, inquam-nondum enim id quaero-, num propterea idem voluptas est, quod, ut ita dicam, indolentia? His singulis copiose responderi solet, sed quae perspicua sunt longa esse non debent. </p>

<p>Huic Epicurus praecentet, si potest, cui e viperino morsu venae viscerum Veneno inbutae taetros cruciatus cient! Sic Epicurus: Philocteta, st! brevis dolor. Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? <i>Quis istum dolorem timet?</i> Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam. Non quaero, quid dicat, sed quid convenienter possit rationi et sententiae suae dicere. </p>

<p>Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quae cum essent dicta, discessimus.</a> Facit igitur Lucius noster prudenter, qui audire de summo bono potissimum velit; Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem. <b>Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ut id aliis narrare gestiant?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Saepe ab Aristotele, a Theophrasto mirabiliter est laudata per se ipsa rerum scientia; <i>Si quae forte-possumus.</i> Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? </p>

<p>Cuius tanta tormenta sunt, ut in iis beata vita, si modo dolor summum malum est, esse non possit. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Que Manilium, ab iisque M.</a> <mark>Nullus est igitur cuiusquam dies natalis.</mark> Nec vero ut voluptatem expetat, natura movet infantem, sed tantum ut se ipse diligat, ut integrum se salvumque velit. <i>Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem;</i> Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. <i>Negare non possum.</i> Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Ex quo illud efficitur, qui bene cenent omnis libenter cenare, qui libenter, non continuo bene. In contemplatione et cognitione posita rerum, quae quia deorum erat vitae simillima, sapiente visa est dignissima. Nihil ad rem! Ne sit sane; Stoici scilicet. </p>

<p>Sed non sunt in eo genere tantae commoditates corporis tamque productae temporibus tamque multae. Est autem etiam actio quaedam corporis, quae motus et status naturae congruentis tenet; Concinnus deinde et elegans huius, Aristo, sed ea, quae desideratur, a magno philosopho, gravitas, in eo non fuit; Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt. Adsint etiam formosi pueri, qui ministrent, respondeat his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse, aedificium-hos ergo asotos bene quidem vivere aut beate numquam dixerim. <b>Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est?</b> Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Primum Theophrasti, Strato, physicum se voluit; Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus et magnam indolem, quos suis commodis inservituros et quicquid ipsis expediat facturos arbitrabimur? </p>

<p>Etenim nec iustitia nec amicitia esse omnino poterunt, nisi ipsae per se expetuntur. Utrum enim sit voluptas in iis rebus, quas primas secundum naturam esse diximus, necne sit ad id, quod agimus, nihil interest. Non perfecti autem homines et tamen ingeniis excellentibus praediti excitantur saepe gloria, quae habet speciem honestatis et similitudinem. Quare obscurentur etiam haec, quae secundum naturam esse dicimus, in vita beata; Quid in isto egregio tuo officio et tanta fide-sic enim existimo-ad corpus refers? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Quae cum dixisset, finem ille. Etsi qui potest intellegi aut cogitari esse aliquod animal, quod se oderit? Et nunc quidem quod eam tuetur, ut de vite potissimum loquar, est id extrinsecus; Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est? Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. Placet igitur tibi, Cato, cum res sumpseris non concessas, ex illis efficere, quod velis? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. </p>

<p>Tum Piso: Quoniam igitur aliquid omnes, quid Lucius noster? Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Quae cum magnifice primo dici viderentur, considerata minus probabantur. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum.</a> Plane idem, inquit, et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest. </p>

<p>An, si id probas, fieri ita posse negas, ut ii, qui virtutis compotes sint, etiam malis quibusdam affecti beati sint? De maximma autem re eodem modo, divina mente atque natura mundum universum et eius maxima partis administrari. <i>Videsne quam sit magna dissensio?</i> Aberat omnis dolor, qui si adesset, nec molliter ferret et tamen medicis plus quam philosophis uteretur. Ita prorsus, inquam; Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. Quod equidem non reprehendo; Quo studio cum satiari non possint, omnium ceterarum rerum obliti níhil abiectum, nihil humile cogitant; Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. </p>

<p>Invidiosum nomen est, infame, suspectum. Cur fortior sit, si illud, quod tute concedis, asperum et vix ferendum putabit? An eum discere ea mavis, quae cum plane perdidiceriti nihil sciat? Fortes viri voluptatumne calculis subductis proelium ineunt, sanguinem pro patria profundunt, an quodam animi ardore atque impetu concitati? Naturalem enim appetitionem, quam vocant o)rmh)n, itemque officium, ipsam etiam virtutem tuentem volunt esse earum rerum, quae secundum naturam sunt. Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Falli igitur possumus.</a> <b>Sed nimis multa.</b> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Illa tamen simplicia, vestra versuta.</a> Quare istam quoque aggredere tractatam praesertim et ab aliis et a te ipso saepe, ut tibi deesse non possit oratio. Atque haec contra Aristippum, qui eam voluptatem non modo summam, sed solam etiam ducit, quam omnes unam appellamus voluptatem. Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata. Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam. Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Non quaero, quid dicat, sed quid convenienter possit rationi et sententiae suae dicere. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Hoc loco tenere se Triarius non potuit. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quod cum dixissent, ille contra.</a> Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. </p>

<p>Nam quicquid quaeritur, id habet aut generis ipsius sine personis temporibusque aut his adiunctis facti aut iuris aut nominis controversiam. Quae diligentissime contra Aristonem dicuntur a Chryippo. Ergo infelix una molestia, fellx rursus, cum is ipse anulus in praecordiis piscis inventus est? Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Quare istam quoque aggredere tractatam praesertim et ab aliis et a te ipso saepe, ut tibi deesse non possit oratio. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Utram tandem linguam nescio?</a> Verum enim diceret, idque Socratem, qui voluptatem nullo loco numerat, audio dicentem, cibi condimentum esse famem, potionis sitim. Quis enim confidit semper sibi illud stabile et firmum permansurum, quod fragile et caducum sit? <b>Collatio igitur ista te nihil iuvat.</b> Minime id quidem, inquam, alienum, multumque ad ea, quae quaerimus, explicatio tua ista profecerit. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Cur post Tarentum ad Archytam? </p>

<p><b>Omnis enim est natura diligens sui.</b> Terram, mihi crede, ea lanx et maria deprimet. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Heri, inquam, ludis commissis ex urbe profectus veni ad vesperum.</a> Quid tibi, Torquate, quid huic Triario litterae, quid historiae cognitioque rerum, quid poetarum evolutio, quid tanta tot versuum memoria voluptatis affert? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quod quidem nobis non saepe contingit.</a> </p>

<p>Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Sin eam, quam Hieronymus, ne fecisset idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione poneret. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. </p>

<p>Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi?</a> Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed ille, ut dixi, vitiose.</a> Atqui pugnantibus et contrariis studiis consiliisque semper utens nihil quieti videre, nihil tranquilli potest. Quamquam haec quidem praeposita recte et reiecta dicere licebit. Quid enim dicis omne animal, simul atque sit ortum, applicatum esse ad se diligendum esseque in se conservando occupatum? Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod autem ratione actum est, id officium appellamus. </p>

<p>Non igitur potestis voluptate omnia dirigentes aut tueri aut retinere virtutem. Sed in ceteris artibus cum dicitur artificiose, posterum quodam modo et consequens putandum est, quod illi §pigennhmatikÒn appellant; Quod quoniam in quo sit magna dissensio est, Carneadea nobis adhibenda divisio est, qua noster Antiochus libenter uti solet. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. Nam memini etiam quae nolo, oblivisci non possum quae volo. Persecutus est Aristoteles animantium omnium ortus, victus, figuras, Theophrastus autem stirpium naturas omniumque fere rerum, quae e terra gignerentur, causas atque rationes; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> <mark>Ego vero isti, inquam, permitto.</mark> Chrysippus autem exponens differentias animantium ait alias earum corpore excellere, alias autem animo, non nullas valere utraque re; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quasi ego id curem, quid ille aiat aut neget.</a> Videamus animi partes, quarum est conspectus illustrior; </p>

<p>Quid igitur dubitamus in tota eius natura quaerere quid sit effectum? <b>Non est igitur voluptas bonum.</b> Cuius ad naturam apta ratio vera illa et summa lex a philosophis dicitur. Itaque hic ipse iam pridem est reiectus; Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. <mark>Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior.</mark> Sin ea non neglegemus neque tamen ad finem summi boni referemus, non multum ab Erilli levitate aberrabimus. At iam decimum annum in spelunca iacet. </p>

<p><b>Oratio me istius philosophi non offendit;</b> <i>Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante.</i> Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? Ut etiam contendant et elaborent, si efficere possint, ut aut non appareat corporis vitium aut quam minimum appareat? Homines optimi non intellegunt totam rationem everti, si ita res se habeat. <mark>Qui convenit?</mark> Vestri haec verecundius, illi fortasse constantius. Rhetorice igitur, inquam, nos mavis quam dialectice disputare? </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia non dabit, quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia bona esse dicant, laudabilia non dicant. Egone quaeris, inquit, quid sentiam? Sunt etiam turpitudines plurimae, quae, nisi honestas natura plurimum valeat, cur non cadant in sapientem non est facile defendere. <i>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</i> Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro; </p>

<p>Alterum autem genus est magnarum verarumque virtutum, quas appellamus voluntarias, ut prudentiam, temperantiam, fortitudinem, iustitiam et reliquas eiusdem generis. Nam adhuc, meo fortasse vitio, quid ego quaeram non perspicis. Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Bonum liberi: misera orbitas.</a> Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?</a> </p>

<p>Iam illud quale tandem est, bona praeterita non effluere sapienti, mala meminisse non oportere? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Paria sunt igitur.</a> Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; <b>Certe, nisi voluptatem tanti aestimaretis.</b> Theophrastum tamen adhibeamus ad pleraque, dum modo plus in virtute teneamus, quam ille tenuit, firmitatis et roboris. Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo. At Zeno eum non beatum modo, sed etiam divitem dicere ausus est. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. <b>Sed ea mala virtuti magnitudine obruebantur.</b> </p>

<p>Quod dicit Epicurus etiam de voluptate, quae minime sint voluptates, eas obscurari saepe et obrui. Atqui, inquit, si Stoicis concedis ut virtus sola, si adsit vitam efficiat beatam, concedis etiam Peripateticis. Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. Neque solum ea communia, verum etiam paria esse dixerunt. <b>Cur id non ita fit?</b> Unum nescio, quo modo possit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit?</a> Quod etsi ingeniis magnis praediti quidam dicendi copiam sine ratione consequuntur, ars tamen est dux certior quam natura. Quia, cum a Zenone, inquam, hoc magnifice tamquam ex oraculo editur: Virtus ad beate vivendum se ipsa contenta est, et Quare? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. </p>

<p><mark>Ratio quidem vestra sic cogit.</mark> <b>Sed virtutem ipsam inchoavit, nihil amplius.</b> Si enim, ut mihi quidem videtur, non explet bona naturae voluptas, iure praetermissa est; Quae quidem res efficit, ne necesse sit isdem de rebus semper quasi dictata decantare neque a commentariolis suis discedere. Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Quod non subducta utilitatis ratione effici solet, sed ipsum a se oritur et sua sponte nascitur. Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat? Itaque quantum adiit periculum! ad honestatem enim illum omnem conatum suum referebat, non ad voluptatem. Negat enim tenuissimo victu, id est contemptissimis escis et potionibus, minorem voluptatem percipi quam rebus exquisitissimis ad epulandum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">De quibus cupio scire quid sentias.</a> </p>

<p>Fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum? Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Pugnant Stoici cum Peripateticis.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi?</a> </p>

<p>Qui bonum omne in virtute ponit, is potest dicere perfici beatam vitam perfectione virtutis; Quamquam ab iis philosophiam et omnes ingenuas disciplinas habemus; Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Recte, inquit, intellegis.</a> Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. </p>

<p>Nihil enim arbitror esse magna laude dignum, quod te praetermissurum credam aut mortis aut doloris metu. In primo enim ortu inest teneritas ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec agere possint. Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; Nam, ut sint illa vendibiliora, haec uberiora certe sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Eadem nunc mea adversum te oratio est.</a> <b>Minime vero istorum quidem, inquit.</b> Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Atque etiam valítudinem, vires, vacuitatem doloris non propter utilitatem solum, sed etiam ipsas propter se expetemus. <b>Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda.</b> Se omnia, quae secundum naturam sint, b o n a appellare, quae autem contra, m a l a. </p>

<p>Vos autem cum perspicuis dubia debeatis illustrare, dubiis perspicua conamini tollere. Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Quaeque de virtutibus dicta sunt, quem ad modum eae semper voluptatibus inhaererent, eadem de amicitia dicenda sunt. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Illi enim inter se dissentiunt.</a> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Paria sunt igitur.</a> </p>

<p>Venit enim mihi Platonis in mentem, quem accepimus primum hic disputare solitum; <i>Quis istum dolorem timet?</i> Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Quis istud possit, inquit, negare? <i>Summus dolor plures dies manere non potest?</i> Sin autem ad animum, falsum est, quod negas animi ullum esse gaudium, quod non referatur ad corpus. </p>

<p><i>An haec ab eo non dicuntur?</i> <i>Ratio quidem vestra sic cogit.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid sequatur, quid repugnet, vident.</a> Scio enim esse quosdam, qui quavis lingua philosophari possint; Dolor ergo, id est summum malum, metuetur semper, etiamsi non aderit; Quid enim dicis omne animal, simul atque sit ortum, applicatum esse ad se diligendum esseque in se conservando occupatum? <i>Sed quia studebat laudi et dignitati, multum in virtute processerat.</i> Expressa vero in iis aetatibus, quae iam confirmatae sunt. </p>

<p>Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. <i>Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere.</i> Sic exclusis sententiis reliquorum cum praeterea nulla esse possit, haec antiquorum valeat necesse est. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">At certe gravius.</a> Est igitur officium eius generis, quod nec in bonis ponatur nec in contrariis. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. At hoc in eo M. Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; Quae est quaerendi ac disserendi, quae logikh dicitur, iste vester plane, ut mihi quidem videtur, inermis ac nudus est. Nos autem non solum beatae vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum miseriarum. </p>

<p>Vide igitur ne non debeas verbis nostris uti, sententiis tuis. Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Aliis esse maiora, illud dubium, ad id, quod summum bonum dicitis, ecquaenam possit fieri accessio. Princeps huius civitatis Phalereus Demetrius cum patria pulsus esset iniuria, ad Ptolomaeum se regem Alexandream contulit. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Atque ut reliqui fures earum rerum, quas ceperunt, signa commutant, sic illi, ut sententiis nostris pro suis uterentur, nomina tamquam rerum notas mutaverunt. </p>

<p>Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Nam nec vir bonus ac iustus haberi debet qui, ne malum habeat, abstinet se ab iniuria. <mark>Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</mark> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Minime vero istorum quidem, inquit.</a> Quae cum dixisset paulumque institisset, Quid est? Quae dici eadem de ceteris virtutibus possunt, quarum omnium fundamenta vos in voluptate tamquam in aqua ponitis. Heri, inquam, ludis commissis ex urbe profectus veni ad vesperum. Quis animo aequo videt eum, quem inpure ac flagitiose putet vivere? Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. </p>

<p>Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium. Cognitio autem haec est una nostri, ut vim corporis animique norimus sequamurque eam vitam, quae rebus iis ipsis perfruatur. Quod cum ille dixisset et satis disputatum videretur, in oppidum ad Pomponium perreximus omnes. Et hi quidem ita non sola virtute finem bonorum contineri putant, ut rebus tamen omnibus virtutem anteponant; <i>Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est?</i> <mark>Cyrenaici quidem non recusant;</mark> <i>Sed tamen intellego quid velit.</i> Sin laboramus, quis est, qui alienae modum statuat industriae? Videsne ut, quibus summa est in voluptate, perspicuum sit quid iis faciendum sit aut non faciendum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim.</a> </p>

<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>


<p>Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Facit enim ille duo seiuncta ultima bonorum, quae ut essent vera, coniungi debuerunt; Quod non faceret, si in voluptate summum bonum poneret. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius utantur? Ita cum ea volunt retinere, quae superiori sententiae conveniunt, in Aristonem incidunt; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Sin te auctoritas commovebat, nobisne omnibus et Platoni ipsi nescio quem illum anteponebas? Desideraret enim valitudinem, vacuitatem doloris, appeteret etiam conservationem sui earumque rerum custodiam finemque, sibi constitueret secundum naturam vivere. Alterum significari idem, ut si diceretur, officia media omnia aut pleraque servantem vivere. <b>Eam tum adesse, cum dolor omnis absit;</b> <b>Sed fortuna fortis;</b> Sed fortuna fortis; </p>

<p>An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Hoc est dicere: Non reprehenderem asotos, si non essent asoti. Aut, si esses Orestes, Pyladem refelleres, te indicares et, si id non probares, quo minus ambo una necaremini non precarere? Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Omnium enim rerum principia parva sunt, sed suis progressionibus usa augentur nec sine causa; Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quod ea non occurrentia fingunt, vincunt Aristonem; Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. </p>

<p>Deinde dolorem quem maximum? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Age, inquies, ista parva sunt.</a> Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Quid ei reliquisti, nisi te, quoquo modo loqueretur, intellegere, quid diceret? Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. <b>Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam.</b> </p>

<p>Verba tu fingas et ea dicas, quae non sentias? Quibus rebus vita consentiens virtutibusque respondens recta et honesta et constans et naturae congruens existimari potest. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum esse, dolorem malum, plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittunt, cum privatarum litium iudices sumus. Non enim, si malum est dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. Cupit enim dícere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Quis est, qui non oderit libidinosam, protervam adolescentiam? Nec lapathi suavitatem acupenseri Galloni Laelius anteponebat, sed suavitatem ipsam neglegebat; </p>

<p>Itaque multi, cum in potestate essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia, multi in exillo dolorem suum doctrinae studiis levaverunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quippe: habes enim a rhetoribus;</a> Restinguet citius, si ardentem acceperit. <mark>Age sane, inquam.</mark> Nosti, credo, illud: Nemo pius est, qui pietatem-; Sed quid minus probandum quam esse aliquem beatum nec satis beatum? Nam diligi et carum esse iucundum est propterea, quia tutiorem vitam et voluptatem pleniorem efficit. At vero illa perfecta atque plena eorum, qui cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt. Primum cur ista res digna odio est, nisi quod est turpis? </p>

<p>Quo modo autem philosophus loquitur? Cuius etiam illi hortuli propinqui non memoriam solum mihi afferunt, sed ipsum videntur in conspectu meo ponere. Hoc autem loco tantum explicemus haec honesta, quae dico, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, praeterea suapte natura per se esse expetenda. Vobis autem, quibus nihil est aliud propositum nisi rectum atque honestum, unde officii, unde agendi principlum nascatur non reperietis. Ut pompa, ludis atque eius modi spectaculis teneantur ob eamque rem vel famem et sitim perferant? Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur? </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Prioris generis est docilitas, memoria;</a> Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Qui enim voluptatem ipsam contemnunt, iis licet dicere se acupenserem maenae non anteponere. Teneo, inquit, finem illi videri nihil dolere. Ex quo magnitudo quoque animi existebat, qua facile posset repugnari obsistique fortunae, quod maximae res essent in potestate sapientis. Respondent extrema primis, media utrisque, omnia omnibus. Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e macello peti? </p>

<p>Unum, cum in voluptate sumus, alterum, cum in dolore, tertium hoc, in quo nunc equidem sum, credo item vos, nec in dolore nec in voluptate; Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?</a> Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti? Quicquid enim a sapientia proficiscitur, id continuo debet expletum esse omnibus suis partibus; In voluptate corporis-addam, si vis, animi, dum ea ipsa, ut vultis, sit e corpore-situm est vivere beate. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. <i>Sed quid sentiat, non videtis.</i> Audi, ne longe abeam, moriens quid dicat Epicurus, ut intellegas facta eius cum dictis discrepare: Epicurus Hermarcho salutem. Quid enim tanto opus est instrumento in optimis artibus comparandis? <i>Nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti.</i> Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <mark>Qui-vere falsone, quaerere mittimus-dicitur oculis se privasse;</mark> </p>

<p><a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Cur post Tarentum ad Archytam?</a> Restant Stoici, qui cum a Peripateticis et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Oculorum, inquit Plato, est in nobis sensus acerrimus, quibus sapientiam non cernimus. <i>Igitur ne dolorem quidem.</i> Sed existimo te, sicut nostrum Triarium, minus ab eo delectari, quod ista Platonis, Aristoteli, Theophrasti orationis ornamenta neglexerit. Quod autem patrocinium aut quae ista causa est voluptatis, quae nec testes ullos e claris viris nec laudatores poterit adhibere? Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit? Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem vellentne de ea re quaeri. </p>

<p>Duo enim genera quae erant, fecit tria. Sed cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dicamus, consentaneum tamen est fungi officio, cum id officium nec in bonis ponamus nec in malis. Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. <mark>Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.</mark> Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris; <i>Etiam beatissimum?</i> Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. </p>

<p>Cum autem assumpta ratío est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa prima naturae hulus tutelae subiciantur. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? <i>Summum ením bonum exposuit vacuitatem doloris;</i> Multa sunt dicta ab antiquis de contemnendis ac despiciendis rebus humanis; Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</a> </p>

<p>Non minor, inquit, voluptas percipitur ex vilissimis rebus quam ex pretiosissimis. Sin autem voluptatem putat adiungendam eam, quae sit in motu-sic enim appellat hanc dulcem: in motu, illam nihil dolentis in stabilitate-, quid tendit? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Qua tu etiam inprudens utebare non numquam.</a> Gracchum patrem non beatiorem fuisse quam fillum, cum alter stabilire rem publicam studuerit, alter evertere. </p>

<p>An quod ita callida est, ut optime possit architectari voluptates? <b>Re mihi non aeque satisfacit, et quidem locis pluribus.</b> At negat Epicurus-hoc enim vestrum lumen estquemquam, qui honeste non vivat, iucunde posse vivere. Restincta enim sitis stabilitatem voluptatis habet, inquit, illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. Nescio quo modo praetervolavit oratio. Apud ceteros autem philosophos, qui quaesivit aliquid, tacet; <mark>Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.</mark> Omnes, qui non sint sapientes, aeque miseros esse, sapientes omnes summe beatos, recte facta omnia aequalia, omnia peccata paria; Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum; Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. <b>Cave putes quicquam esse verius.</b> <i>Dicimus aliquem hilare vivere;</i> Atqui iste locus est, Piso, tibi etiam atque etiam confirmandus, inquam; <b>Sed ille, ut dixi, vitiose.</b> Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. </p>

<p>Quod vestri quidem vel optime disputant, nihil opus esse eum, qui philosophus futurus sit, scire litteras. Dicet pro me ipsa virtus nec dubitabit isti vestro beato M. Videmus igitur ut conquiescere ne infantes quidem possint. <b>Restinguet citius, si ardentem acceperit.</b> An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Nunc reliqua videamus, nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis aut nos iam longiores sumus. Cupiditates non Epicuri divisione finiebat, sed sua satietate. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">In schola desinis.</a> Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Hoc enim constituto in philosophia constituta sunt omnia. Non quam nostram quidem, inquit Pomponius iocans; Ipse negat, ut ante dixi, luxuriosorum vitam reprehendendam, nisi plane fatui sint, id est nisi aut cupiant aut metuant. Ita est quoddam commune officium sapientis et insipientis, ex quo efficitur versari in iis, quae media dicamus. </p>

<p>Quae contraria sunt his, malane? Consequens enim est et post oritur, ut dixi. Potius inflammat, ut coercendi magis quam dedocendi esse videantur. Illud autem ipsum qui optineri potest, quod dicitis, omnis animi et voluptates et dolores ad corporis voluptates ac dolores pertinere? Si vero id etiam explanare velles apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis causa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas? Hic ego: Pomponius quidem, inquam, noster iocari videtur, et fortasse suo iure. Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. <b>An hoc usque quaque, aliter in vita?</b> <i>Respondeat totidem verbis.</i> </p>

<p>Quae animi affectio suum cuique tribuens atque hanc, quam dico. Cum autem in quo sapienter dicimus, id a primo rectissime dicitur. Cum praesertim illa perdiscere ludus esset. <mark>Istam voluptatem perpetuam quis potest praestare sapienti?</mark> Quid ergo aliud intellegetur nisi uti ne quae pars naturae neglegatur? Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Nec enim figura corporis nec ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur voluptatibus. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis. Quo studio Aristophanem putamus aetatem in litteris duxisse? </p>

<p>Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Graece donan, Latine voluptatem vocant.</a> Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. In enumerandis autem corporis commodis si quis praetermissam a nobis voluptatem putabit, in aliud tempus ea quaestio differatur. Quid, quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur historia? Ita enim se Athenis collocavit, ut sit paene unus ex Atticis, ut id etiam cognomen videatur habiturus. </p>

<p>Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis?</a> Quare si potest esse beatus is, qui est in asperis reiciendisque rebus, potest is quoque esse. An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Levatio igitur vitiorum magna fit in iis, qui habent ad virtutem progressionis aliquantum. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Hoc est vim afferre, Torquate, sensibus, extorquere ex animis cognitiones verborum, quibus inbuti sumus. </p>

<p>Eodem modo is enim tibi nemo dabit, quod, expetendum sit, id esse laudabile. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Quod cum accidisset ut alter alterum necopinato videremus, surrexit statim. </p>

<p>Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum. Graecum enim hunc versum nostis omnes-: Suavis laborum est praeteritorum memoria. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Ex eorum enim scriptis et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Ita nemo beato beatior.</a> Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Tum, Quintus et Pomponius cum idem se velle dixissent, Piso exorsus est. Sed ut iis bonis erigimur, quae expectamus, sic laetamur iis, quae recordamur. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. </p>

<p>Dici enim nihil potest verius. <b>Ita fit cum gravior, tum etiam splendidior oratio.</b> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim est a Chrysippo praetermissum in Stoicis?</a> Non est igitur summum malum dolor. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Hic nihil fuit, quod quaereremus. </p>

<p>Nam his libris eum malo quam reliquo ornatu villae delectari. <b>Paria sunt igitur.</b> </p>

<p>At habetur! Et ego id scilicet nesciebam! Sed ut sit, etiamne post mortem coletur? Et adhuc quidem ita nobis progresso ratio est, ut ea duceretur omnis a prima commendatione naturae. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sic igitur in homine perfectio ista in eo potissimum, quod est optimum, id est in virtute, laudatur. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Suo enim quisque studio maxime ducitur. Si enim ad populum me vocas, eum. <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quonam, inquit, modo?</a> His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Quos qui tollunt et nihil posse percipi dicunt, ii remotis sensibus ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Teneamus enim illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cuius id consequens sit, non posse esse verum. </p>

<p>Quem si tenueris, non modo meum Ciceronem, sed etiam me ipsum abducas licebit. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Causa autem fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut quid praeterea sit bonum neget se posse ne suspicari quidem. <i>Cur iustitia laudatur?</i> Tu enim ista lenius, hic Stoicorum more nos vexat. Nihilne te delectat umquam -video, quicum loquar-, te igitur, Torquate, ipsum per se nihil delectat? Quem enim ardorem studii censetis fuisse in Archimede, qui dum in pulvere quaedam describit attentius, ne patriam quidem captam esse senserit? </p>

<p>Gerendus est mos, modo recte sentiat. <i>Istam voluptatem, inquit, Epicurus ignorat?</i> Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus; Praeterea sublata cognitione et scientia tollitur omnis ratio et vitae degendae et rerum gerendarum. E quo efficitur, non ut nos non intellegamus quae vis sit istius verbi, sed ut ille suo more loquatur, nostrum neglegat. <i>Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum.</i> </p>

<p>Recte, inquit, intellegis. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Et non ex maxima parte de tota iudicabis? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Quid enim?</a> Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum? Is hoc melior, quam Pyrrho, quod aliquod genus appetendi dedit, deterior quam ceteri, quod penitus a natura recessit. Hic Speusippus, hic Xenocrates, hic eius auditor Polemo, cuius illa ipsa sessio fuit, quam videmus. Nemo igitur esse beatus potest. <i>Illa tamen simplicia, vestra versuta.</i> <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Comprehensum, quod cognitum non habet?</a> <mark>Que Manilium, ab iisque M.</mark> An obliviscimur, quantopere in audiendo in legendoque moveamur, cum pie, cum amice, cum magno animo aliquid factum cognoscimus? </p>

<p>Haec non erant eius, qui innumerabilis mundos infinitasque regiones, quarum nulla esset ora, nulla extremitas, mente peragravisset. Quam multa vitiosa! summum enim bonum et malum vagiens puer utra voluptate diiudicabit, stante an movente? Virtutis, magnitudinis animi, patientiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Occultum facinus esse potuerit, gaudebit;</a> Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; <a href="http://loripsum.net/" target="_blank">Idemne potest esse dies saepius, qui semel fuit?</a> Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis. </p>

<p>Quorum fuit haec institutio, in qua animadvertas velim quid mutandum putes nec expectes, dum ad omnia dicam, quae a te dicta sunt; <b>Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?</b> Et si in ipsa gubernatione neglegentia est navis eversa, maius est peccatum in auro quam in palea. <b>At multis se probavit.</b> An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Sed ita falsa sunt ea, quae consequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera esse non possint. Fortitudinis quaedam praecepta sunt ac paene leges, quae effeminari virum vetant in dolore. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. </p>

<p>Color egregius, integra valitudo, summa gratia, vita denique conferta voluptatum omnium varietate. Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; <b>Sed videbimus.</b> Est, ut dicis, inquam. <mark>Hic nihil fuit, quod quaereremus.</mark> <i>Quid iudicant sensus?</i> Tu autem inter haec tantam multitudinem hominum interiectam non vides nec laetantium nec dolentium? An me, inquis, tam amentem putas, ut apud imperitos isto modo loquar? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Amicitiae vero locus ubi esse potest aut quis amicus esse cuiquam, quem non ipsum amet propter ipsum? </p>