ceidmail.txt

Αγαπητοί συνάδελφοι καλησπέρα σας. Έχω γράψει και διαγράψει παρόμοια μηνύματα αρκετές φορές στο παρελθόν, καθώς ένα μέρος μου θεωρεί άσκοπο το να εκφράσω όσα σκέφτομαι κάθε φορά που βλέπω αντίστοιχη ανακοίνωση του συλλόγου. Όπως έχει πει ο Όσκαρ Ουάιλντ "είμαι πολύ μεγάλος πια για να τα ξέρω όλα", αλλά όχι τόσο μεγάλος ώστε να ξεχάσω ότι υπήρξα στην ηλικία σας και στην "φάση" σας, στην περίοδο που ένοιωθα ότι οι μεγαλύτεροι είναι απογοητευμένοι, συμβιβασμένοι και άλλα -μένοι, και ότι το σύστημα δεν φτιάχνεται, θέλει να διαλυθεί και να χτιστεί από την αρχή. Επιπρόσθετα, είχα την -αμφίβολη- τιμή να ανήκω στην γενιά που παρέλαβε λίγο πριν το πέμπτο της έτος τον λογαριασμό για τις υπερβολές των προηγουμένων γενιών. Μπήκαμε με την πεποίθηση ότι θα βγαίναμε από την σχολή και θα βρίσκαμε δουλειά, και είδαμε την φούσκα να σπάει με τη μορφή κρίσης και ΔΝΤ και να παρασέρνει πολλά σχέδια και όνειρα μαζί.

Δυστυχώς, αυτό που παρέμεινε σταθερό είναι η ρητορική των παρατάξεων που, αν τις κρίνω με όσα έμαθα εκ των υστέρων αναγκάζομαι να την αποδώσω στην καλύτερη σε νεανικό ενθουσιασμό και στην χειρότερη σε υστεροβουλία των "αρχηγών" τους. Διότι όταν βλέπω την ενέργεια και τον ενθουσιασμού του φοιτητικού σώματος να κατευθύνεται τόσο πολύ προς λάθος κατευθύνσεις, δεν μπορώ παρά να σκεφτώ ότι υπάρχει διάθεση ακριβώς να σπαταληθεί, καθώς μια εποικοδομητική χρήση της θα διατάρασσε το status-quo και θα ξεβόλευε συγκεκριμένα άτομα από τις άνετες θέσεις τους.

Καθώς μετά από ένα σημείο και έπειτα η σιωπή λαμβάνει και μία διάσταση συνενοχής που κανένα "οι νέοι πρέπει να πάθουν για να μάθουν" και κανένα "αφού βγουν έξω και δουν την αγορά" δεν αρκεί να συγχωρέσει, αποφάσισα να στείλω μία γενική απάντηση σε αυτό το μήνυμα, ώστε τουλάχιστον να νιώθω ότι έχω πει στις νέες γενιές συναδέλφων ότι ήλπιζα κάποιος που ήταν τότε στη θέση που είμαι εγώ σήμερα, να πει στη δική μου.

Θα αρχίσω λέγοντάς σας ότι τα πράγματα είναι συνολικά καλά για μας. Δουλειές στον κλάδο υπάρχουν, είναι σχετικά καλά αμοιβόμενες και τα αγγλικά, που οι περισσότεροι ξέρουμε, είναι lingua franca του κλάδου. Μπορεί κανείς να ψάξει και να βρει δουλειά ακόμη και σε χώρες που ο γενικός πληθυσμός δεν τα μιλά, επειδή ακριβώς είναι τόσο διαδεδομένα στον κλάδο μας. Επιπρόσθετα, έχουμε την δυνατότητα σε μία περίοδο όπως αυτή, να δουλεύουμε από την άνεση και την ασφάλεια του σπιτιού μας, αντί να πρέπει να εκθέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο κάθε μέρα για να πάμε σε ένα γραφείο με άλλους. Θα ομολογήσω ότι η απομόνωση κουράζει, αλλά το ότι σε αυτή την περίοδο μπορούμε να έχουμε δουλειά και αυτή η δουλειά να είναι άνετη και ασφαλής είναι ανεκτίμητο.

Επιπρόσθετα, και αυτό είναι για μένα ακόμα πιο σημαντικό, οι όποιες προκαταλήψεις στον κλάδο μας είναι συνέπεια του ανθρώπου. Ο υπολογιστής είναι εξαιρετικά αξιοκρατικός και χωρίς προκαταλήψεις. Δεν ενδιαφέρεται για το φύλο, την φυλή, την αρτιμέλεια, τον προσανατολισμό, την ταυτότητα, την θρησκεία ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό του ατόμου που τον χειρίζεται. Τα αποτελέσματα αυτού που κάνεις εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνο από το επίπεδο των ικανοτήτων και τον γνώσεών σου.

Φυσικά, αυτό συνεπάγεται ή πιο σωστά, είναι άρρηκτα δεμένο, ότι σαν μηχανικοί έχουμε καθήκον αυτές τις γνώσεις να τις κρατάμε επίκαιρες και να τις επεκτείνουμε συνεχώς. Τα όποια επιχειρήματα κατά της δια βίου μάθησης καταρρέουν σε αυτή την απλή αλήθεια: Ότι αν δεν μαθαίνουμε συνέχεια, οι γνώσεις μας και τα ταλέντα μας θα πάψουν να είναι επίκαιρα και αργά ή γρήγορα -και η εμπειρία δείχνει ότι είναι μάλλον γρήγορα- η αγορά εργασίας θα πάψει να έχει θέση για εμάς. Επίσης, όσο ωραίο και αν είναι σαν τίτλος το "Μηχανικός Υπολογιστών", η αλήθεια είναι ότι αν δεν έχουμε τον απαραίτητο συνδυασμό γνώσεων, εμπειριών, αντίληψης και θάρρους, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μηχανευτούμε λύση και να ξεχωρίσουμε από άλλα άτομα που έχουν σαν τίτλο του πτυχίου τους το "κάτι Υπολογιστών". Το πτυχίο σαν πιστοποίηση ίσως ανοίξει κάποιες πόρτες στην αρχή της καριέρας. Αλήθεια πολύτιμες είναι οι γνώσεις και οι εμπειρίες που χρειάζονται για την απόκτησή του.

Σε αυτές τις γνώσεις ακριβώς βασιζόμενος θα σας πω επίσης ότι συμφωνώ ότι τα πράγματα εκπαιδευτικά θα μπορούσαν να είναι καλύτερα. Θα σας πω μάλιστα ότι εδώ πιστεύω το ν+2 μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Βλέπετε, μια σημαντική έννοια που επηρεάζει την ποιότητα ενός συστήματος είναι η ανατροφοδότηση. Συστήματα όπως τα agile / scrum, οι αλγόριθμοι μάθησης, τα συστήματα αυτομάτου ελέγχου και πολλά άλλα στηρίζονται ακριβώς σε αυτόν τον μηχανισμό για να βρουν μια λύση μέσω πολλών, εγκαίρων διορθώσεων πορείας. Η ιδέα είναι απλή. Κοιτάς την πορεία που κινείσαι ως προς το επιθυμητό αποτέλεσμα και συγκρίνεις. Μετά κάνεις την αντίστοιχη διόρθωση πορείας. Επαναλαμβάνεις μέχρι να φτάσεις στον στόχο. Όσο πιο μικρός είναι ο κύκλος, τόσο λιγότερη ενέργεια χαλάς να πηγαίνεις σε λάθος κατεύθυνση και τόσο ευκολότερο είναι να κάνεις διορθώσεις.

Αυτόν ακριβώς τον μηχανισμό χαλάει το ν+άπειρο. Επιτρέπει στην νοοτροπία "εντάξει μωρέ, δεν έγινε κάτι" να υπάρξει. Η διόρθωση δεν χρειάζεται να γίνει τώρα, οπότε αναβάλλεται μέχρι να είμαστε σχεδόν στα βράχια ή ακόμα πιο συχνά μέχρι να είμαστε πάνω σε αυτά. Αν κάποιος καθηγητής επιλέξει μία ατυχή μέθοδο διδασκαλίας ή εξέτασης, και θα πω περισσότερα επ' αυτού σύντομα, δεν κάνουμε κάτι ώστε να διορθώσουμε την κατάσταση αυτή την χρονιά, το αφήνουμε για αργότερα. Αν κάποιος καθηγητής έχει συμπεριφορά ή νοοτροπία η οποία δρα αρνητικά εις βάρος συναδέλφων ή και εμάς σωπαίνουμε για να μην "μας βάλει στο μάτι". Καταλήγουμε έτσι με το να μην δίνουμε πληροφορία προς τα πίσω να κάνουμε την ανατροφοδότηση κάτι ασήμαντο και επιτρέπουμε σε λάθη να διαιωνιστούν. Υπάρχει πάντα και ο αντίποδας, οφείλω να ομολογήσω, όπου επειδή η ανατροφοδότηση θα έπρεπε να δίνεται και από εμάς που έχουμε βγει στην αγορά εργασίας, να χάνεται η πληροφορία ότι ένα μάθημα δύσκολο ή απαιτητικό ήταν επίσης πολύτιμο και ότι ένας καθηγητής που νιώθει υπερβολικός ήταν αντίθετα παράδειγμα προς μίμηση.

Έχοντας εκφράσει τα άνωθεν, έχει έρθει η ώρα μετά την διατύπωση του προβλήματος να προτείνω κάποια λύση. Φυσικά, πρέπει να έχουμε το θάρρος να αναγνωρίσουμε πότε δεν έχουμε αρκετή πληροφορία για να ξέρουμε αν μια λύση είναι καλή ή όχι και το θάρρος να απορρίψουμε τις λύσεις που δεν είναι καλές. Είναι καθήκον μας το "όχι" μας να τεκμηριώνεται επαρκώς και να έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από το "ναι" μας. Επομένως, δεν ισχυρίζομαι ότι προτείνω "την" λύση. Προτείνω μία λύση, βασισμένος στην εμπειρία μου και στα βιώματά μου. Θα προσπαθήσω να την κρατήσω υλοποιήσημη, και άρα σημαντικά λιγότερο φιλόδοξη από όσα ζητάει ο σύλλογος με τις ανακοινώσεις του και θα προσκαλέσω σε άλλους συναδέλφους με εμπειρία από την ζωή μετά την σχολή να εκφέρουν την άποψή τους και να προτείνουν τις δικές τους λύσεις.

Θα ξεκινήσω με τις προτάσεις που μοιάζουν τετριμμένες, διότι όντως έχουν αξία. Να κρατάτε επαφή με τα μαθήματα, γιατί θα καλλιεργήσει την έννοια της συνέπειας. Να κάνετε τις εργασίες γιατί θα σας διδάξουν πολύτιμες δεξιότητες όπως το πώς να επικοινωνείτε και να εργάζεστε σε ομάδα, Πώς να συνεργάζεστε με άτομα ασυνεπή ή δύσκολα. Πώς να τηρείτε προθεσμίες ακόμη και όταν είναι δύσκολο. Να έχετε περιέργεια και να επιδιώξετε ενεργά να μαθαίνετε συνεχώς και σε λίγο μεγαλύτερο βάθος από αυτό που μοιάζει απαραίτητο, καθώς εκ των υστέρων αυτό θα σας διακρίενει από άλλους συναδέλφους με λιγότερες γνώσεις.

Έχω επιπρόσθετα όμως να προτείνω και μία συλλογική λύση. Να απαιτήσετε και να βάλετε την αξιολόγηση στην καθημερινότητα της σχολής και να την αξιοοποιείτε όσο πιο ουσιωδώς γίνετε. Ζητήστε όχι πιο εύκολες εξετάσεις, αλλά πιο συχνές και πιο σχετικές με το αντικείμενο του μαθήματος. Ζητήστε από τους καθηγητές να βελτιώσουν ό,τι δεν κάνουν καλά και την σχολή να θεσπίσει τακτική αξιολόγηση του έργου της που να οδηγεί σε διορθωτικές δράσεις, όπως αλλαγή τρόπου διδασκαλίας. Ζητήστε να δοθεί η γνώμη και η γνώση και όσων έχουν αποφοιτήσει για όσα εκ των υστέρων μας φάνηκαν σωστά ή λάθος στην εκπαιδευτική διαδικασία. Προσκαλέστε μας να σας παρουσιάσουμε αυτά που μάθαμε όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε ώστε να τα ξέρετε έγκαιρα. Δράστε ώστε να ενισχυθεί η επαφή των φοιτητών της σχολής με τους απόφοιτους, ώστε να ξέρετε από πριν όχι μόνο αν κινείστε σωστά προς τον στόχο, αλλά και αν ο στόχος που θέτετε είναι ο σωστός. Εν ολίγοις, μάθετε να δίνετε και να ζητάτε αξιολόγηση της απόδοσής σας, όσο πιο συχνά και ειλικρινά γίνεται.

Τέλος, επιδιώξτε επαφή με την αγορά εργασίας από νωρίς. Όχι απαραίτητα "βάζοντας τις εταιρείες στις σχολές", αλλά με ομιλίες, παρουσιάσεις, πρακτικές ασκήσεις. Αποκτήστε επαφή με το τι θα κάνετε μετά ώστε να εκτιμήσετε καλύτερα την αξία όσων μαθαίνετε και να έχετε ευκαιρία να αναζητήσετε έγκαιρα γνώσεις σε όσα δεν μαθαίνετε μέσω της σχολής. Ακόμη και συνάδελφοι που στοχεύουν σε ακαδημαϊκή πορεία μπορούν να ωφεληθούν από την εμπειρία της βιομηχανίας, καθώς συχνά υπάρχουν συνεργασίες υπό μορφή έρευνας ακαδημαϊκού και βιομηχανικού κόσμου.

Πιστεύω ότι σαν φοιτητές της σχολής έχετε την ευφυία, το ταλέντο, την επιμονή και την δύναμη να μετατρέψε την δύσκολη περίοδο που διανύει η χώρα και ο κόσμος σε ευκαιρία ανάπτυξης και να βγείτε Μηχανικοί Υπολογιστών, με όλη την βαρύτητα αυτού του τίτλου να έχει ουσιώδη υπόσταση. Πιστεύω σε εσάς, την νέα γενιά, και ελπίζω ότι θα έχω την χαρά κάποια στιγμή σύντομα να συνεργαστώ με κάποιους και κάποιες από εσάς σαν συνάδελφους και επαγγελματικά.

Με εκτίμηση,

Κωνσταντίνος Σολομωνίδης,
Διπλωματούχος ΤΜΥ/ΗΠ